زمان مطالعه: ۳ دقیقه

آیت‌الله سید محمد حسینی شاهرودی از مراجع فقید شیعی در پاسخ به پرسشی درباره قضاء و قدر به تشریح این موضوع پرداخته اند که در ادامه می آید.

به گزارش پایگاه تحلیلی عترتنا / مراجع معظم تقلید: آیت‌الله سید محمد حسینی شاهرودی از مراجع فقید شیعی در پاسخ به پرسشی درباره قضاء و قدر به تشریح این موضوع پرداخته اند که این پرسش و پاسخ این مجتهد فقید به شرح زیر است:

سوال:

نظر علماى امامیه در مورد عقیده به محال بودن و مانعیت قضا و قدر الهى در عالم واقع ( مقام ثبوت ) و نه نظام اجتماعى ( عالم تکلیف ) چیست ؟

همچنین نظرتان نسبت به این اشکال بر شیخ مفید (قدس سره)چیست ؟

« همانا مسئله قضا و قدر ربطى به اوامر و نواهى خدا نسبت به تکالیف مربوط به اعمال بندگانش ندارد بلکه این مسئله مرتبط با عالم واقع هستى و انسانى است که خودش ، فعلش ، ارزش و سرشتش را خداوند ایجاد نموده است ، تا آنجا که دسترسى انسان به تصورى روشن از مفهوم ، سبب و هدف آفرینش ممکن مى شود . . . قضا و قدرى وجود ندارد ، بلکه انسان خودش قضا و قدرش را رقم مى زند . اما در عوض ، چیزى به نام قطعیات تاریخى ، سیاسى و اقتصادى هست . اما شما وقتى از قطعیات انسان سخن مى گویى ، بدین معناست که او را از هر حرکتى بازداشته اى . ولى خداوند وقتى با تو درباره قضا و قدر سخن مى گوید ، مى فرماید : « تویى که قضا و قدرت را مى سازى . »  . . .ما قائل نیستیم که امر واقع ( در عالم ثبوت ) همان قضا و قدر است بلکه واقع امر چیزى است که افراد آنرا ایجاد مى کنند و ظروف خاص مى تواند آنرا تغییر دهد . . . » .

جواب :

قضا و قدر ، قوانین و ضوابطى هستند که در رخدادهاى نظام هستى بر اساس آنها انجام مى شوند و بعضى از این قوانین به انسان و اراده او تعلق مى گیرد و اراده داشتن انسان خود از این قوانین است . پس انسان خود چگونگى زندگى و روابطش با دیگران را با رفتارش ترسیم مى کند ، یکى از آیاتى که به قوانین متعلق به اراده انسان اشاره مى کند این آیه کریمه است : (إنّ الله لایغیّر ما بقوم حتى یغیّروا ما بأنفسهم)(رعد: ۱۱)« خداوند  ـ  سرنوشت  ـ  هیچ گروهى را تغییر نمى دهد مگر آن که خودشان تغییر ایجاد کنند » .

و برخى از این رویدادها امورى تکوینى و خارج از افعال و اراده و اختیار انسان هستند ، مانند ، باران ، سیل ، زلزله ، جنگ ، مرگ و میر ، که در خارج به اراده الهى رخ مى دهند ، بى آنکه عمل و اراده انسان تأثیرى در روى دادنش داشته باشد .

براى پیشگیرى یا از بین بردن این حوادث ، راهى به جز دعا و توجه و رویکرد به خداى متعال و درخواست از درگاه پیامبر و ائمه(علیهم السلام) وجود ندارد . زیرا که خداوند قضایش را به قدرش دفع مى کند ،(یعنى قضاء الهى در امور مختلف قدر ، میزان و محدوده اى دارد که انسان مى تواند در خارج از آن محدوده قضاء خاص قرار بگیرد) همان گونه که امیرالمؤمنین(علیه السلام)فرمود : « از قضاء الهى به قدرش فرار مى کنم »( أفِرُّ من قضاء الله اِلى قدره . بحارالانوار ، ج ۵ ، ص ۹۷) .

*منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی معظم‌له

پایان پیام/.

شبکه‌های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام / کانال ایتا  / کانال سروش  / پیچ اینستاگرام

دیگر مطالب سرویس مراجع معظم تقلید را اینجا کلیک نموده و بخوانید