زمان مطالعه: ۵ دقیقه

به گزارش عترتنا؛سلسله کارگاه‌های «آمادگی برای ازدواج» با موضوع «شناخت شباهت‌ها برای ازدواج بهتر» با سخنرانی انسیه برومند، استاد و پژوهشگر حوزه و دانشگاه، از isqa.ir پخش شد. این سلسله درس‌گفتارها از سوی دبیرخانه رویداد فرهنگی ـ هنری چهارفصل قرآنی مستقر در سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور برگزار می‌شود.

در این جلسه به چهارمین موضوع مربوط به ازدواج یعنی کفویت خواهیم پرداخت. کفویت که معادل فارسی آن همسان و همتاست، در موضوع مورد نظر یعنی ازدواج شامل شناخت شباهت‌هایی است که برای ازدواج بهتر به زوجین کمک می‌کند.

تمام عناوین کلی که در این مجموعه جای گرفته و به ما برای فهم بهتر از شباهت‌ها به عنوان طرفین ازدواج کمک می‌کند، به مسئله کفویت بازمی‌گردد. مواردی همچون انسانیت یا مسائلی فراتر از آن مانند همشهری بودن، همفکر بودن، هم عقیده بودن، هم‌دین و هم‌کیش بودن و … در سطوح مختلف کفویت‌ها را ساخته و بسترساز رابطه‌ای عمیق خواهد شد.

بررسی کفویت بیشترین کمک در همسان گزینی

بررسی موضوع اصل در کفویت و آن چیزی که بیشترین مشابهت را در بین زوجین ایجاد کرده و یا ضروری‌ترین نوع مشابهت است، بیشترین کمک را به همسان‌گزینی در ازدواج خواهد کرد. در حقیقت هر چقدر شرایط زوجین مشابه باشد، به همراهی بهتری در زندگی خواهند رسید. البته بررسی میزان همراهی و اولویت‌بندی در سبک فکری، سبک زندگی، رفتار، ادراک، احساسات، سطح فهم، تحصیلات، شرایط اقتصادی، شرایط تربیتی و … موضوع مهمی است که باید از سوی زوجین و خانواده‌ها در امر ازدواج پیگیری شود.

اصلی‌ترین رکن کفویت از نظر قرآن

با توجه به اینکه به دنبال این هستیم تا زاویه دید قرآنی‌تری به این موضوع داشته باشیم، باید بدانیم که قرآن اصلی‌ترین رکن در کفویت را با کلیدواژه‌ای به نام طیب بودن معرفی کرده است. در سوره مبارکه نور آمده است که «الْخَبِیثَاتُ لِلْخَبِیثِینَ وَالْخَبِیثُونَ لِلْخَبِیثَاتِ وَالطَّیِّبَاتُ لِلطَّیِّبِینَ وَالطَّیِّبُونَ لِلطَّیِّبَاتِ؛ زنان پلید براى مردان پلیدند و مردان پلید براى زنان پلید و زنان پاک براى مردان پاکند و مردان پاک براى زنان پاک». در این آیه با دو کلیدواژه به بحث مشابهت‌ها و کفویت‌ها پرداخته شده است.

درا این زمینه، نقاط اشتراک و مسائلی که زمینه‌ساز می‌شود تا زوجین گرد محور و هدفی مشخص با هم همراه شوند، موضوعیت ویژه پیدا می‌کند و همه مسائل به موضوعی به نام کفویت ختم می‌شود که لازمه زوجیت و ازدواج است. در این میان هرچقدر نیز به مقوله کفویت به صورت دقیق‌تر و بهتر توجه شود، خروجی آن و هدف اصلی ازدواج بهتر محقق‌ خواهد شد.

مسئله مشابهت، همتایی و همسانی در موضوعات مختلف رخ می‌دهد یعنی ممکن است تا این مشابهت از جزئی‌ترین تا کلی‌ترین، نزدیک‌ترین تا دورترین و بی‌اهمیت‌ترین تا مهمترین مسائل وجود داشته باشد. اگر بخواهیم به صورت واقعی به این مسئله نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که در میدان عمل، مشابهت‌ها به ما قدرت همراهی می‌دهند و نقاط مشترک باعث می‌شوند به دنبال هدفی مشخص حرکت کنیم.

بنابراین، رسیدن به این نقاط مشترک اهمیت فراوانی پیدا می‌کند. از سوی دیگر هر چقدر بخواهیم به این اشتراکات توجه بیشتری کرده و بخواهیم تعدد این نقاط اشتراک را به صورت کمی بالا ببریم، راه سختی در پیش خواهیم داشت؛ چراکه تعداد معدودی از افراد هستند که از جهات مختلف و در شاخص‌های متعدد با هم اشتراک دارند. از طرفی نیز اگر بخواهیم در زمینه‌های مختلف بر روی نقاط اشتراک دست بگذاریم، دچار مشکل خواهیم شد و نمی‌توانیم آن را سر و سامان دهیم.

اولویت‌بندی کفویت‌ ها

مسئله‌ای که به ما کمک می‌کند تا بتوانیم این مشکل را حل کرده و در این راه دچار سختی نشویم، این است که بین کفویت‌ها اولویت‌بندی کرده و به دنبال ضروری‌ترین و مهمترین کفویت‌ها برویم. سپس، می‌توانیم به مراتب بعدی کفویت بپردازیم، اما با درجه‌بندی کفویت‌ها و دستیابی به اصل کفویت، مابقی مسائل با قید اینکه متناقض با یکدیگر نباشند، مسئله چندانی در زندگی تولید نمی‌کند.

با توجه به بیان صریح قرآن کریم در رابطه با مسئله طیب بودن در کفویت، آنجایی که لازم است تا شباهت‌ها را درنظر بگیریم، مسئله طیب بودن به میان می‌آید. طیب بودن که از کلیدواژه‌های پرتکرار قرآن است، سازگاری و هماهنگی با وجود انسان را نشان می‌دهد و از آنجایی که انسان دارای دو بعد مادی و معنوی است، زمانی که سخن از طیب بودن به میان می‌آید، سازگاری با هر دو بعد مدنظر است و زمانی که این مسئله به یکی از ویژگی‌های انسانی تبدیل می‌شود، به آن معناست که زوجین در ابعاد مختلف با یکدیگر سازگاری داشته باشند.

البته در میان ابعاد روحی و جسمی، بعدی که توجه بدان باعث می‌شود تا زوجین با حداقل آسیب مواجه شده و بیشترین منفعت را داشته باشند، بعد روحی انسان است. بنابراین، شباهت‌ها از این جهت مهم می‌شوند که انسان‌ها به ویژه در بعد روحی با یکدیگر دارای سازگاری، هماهنگی، تطابق و توافق باشند. البته در بعد روحی نیز با عناوین مختلفی مواجه هستیم که اهمیت دادن به آن‌ها نیز نیازمند اولویت‌بندی است. لذا برای رسیدن به هدف مشترک در یک همراهی خوب، نیازمند کفویت بوده و نمی‌توانیم نسبت بدان بی‌تفاوت باشیم. نکته مهم دیگری که بدان اشاره شد، اولویت‌بندی در کفویت‌ها بود؛ چراکه هیچ زوجی وجود ندارند تا در تمامی مسائل و موضوعات جزئی و کلی اشتراک نظر و کفویت داشته باشند.

زمانی که سخن از بعد روانی، روحی و معنوی انسان به میان می‌آید، در حقیقت در رابطه با بعد عمیق‌تر و بعدی که به وجود، رفتار و حرکات او معنا می‌دهد، بحث می‌شود. البته انسان‌ها در همین موضوع نیز با یکدیگر متفاوت بوده و به جهت عمق روحی و توجه به بعد معنوی با یکدیگر متفاوت هستند. انسان‌ها هرچقدر که در بعد روحی خود عمیق‌تر باشند، قابل اعتمادتر و باورمندتری نیز خواهند بود. اولین نکته‌ای که در این حوزه به کفویت معنای درستی می‌بخشد، کفویت از منظر باورها، اعتقادات و افکار است. یعنی نوعی همگونی در افکار افراد وجود داشته باشد. این مسئله یکی از زیربنایی‌ترین قسمت‌های وجودی انسان‌هاست که متأسفانه ممکن است گاهی اوقات به دلیل برخی بی‌توجهی‌ها تا جایی دور از دسترس افراد قرار گیرد که خود ایشان نیز متوجه نباشند که چه موضوعاتی و نکات مهمی در نظام باوری و فکری آن‌ها وجود دارد.

اهمیت خودشناسی

برای تشخیص اینکه چه کسی می‌تواند بیشترین همراهی را در زمینه ازدواج با انسان داشته باشد، افراد ابتدا باید خودشناسی کرده و بدانند که در حوزه‌های مختلف اندیشه‌ای و اعتقادی دارای چه نظام باوری و فکری هستند و آن چیزی که اعمال و رفتار انسان‌ها را شکل می‌دهد و صفات آن‌ها را به مرور زمان نهادینه می‌کند، چه چیزهایی هستند.

کفویت خلقیات و روحیات

دومین کفویت مهم در زندگی زوجین، کفویت خلقیات و روحیات است. خلقیات از دو منظر بسیار مهم هستند. اولین منظر اینکه انسان‌ها می‌توانند باورهای خود را از طریق روحیات و خلقیات متوجه شوند. از سوی دیگر نیز افراد با روحیات و اخلاق با یکدیگر زندگی می‌کنند و فارغ از باورهایشان، مسئله‌ای که بین ایشان اشتراک ایجاد کرده و به زندگیشان جهت درستی نشان می‌دهد، خلقیات و روحیات است. زمانی که سخن از خلقیات به میان می‌آید، با دریای وسیعی از رفتارهایی که در نتیجه تکرار تثبیت شده‌اند، مواجه هستیم. در این بین مسئله‌ای مانند صبر حائز اهمیت می‌شود و چنانچه وجود نداشته باشد، زندگی دستخوش تلاطمات زیادی خواهد شد.

کفویت در اهداف و افق دیدگاه‌ها

ادب در رفتار و گفتار، مهربانی، رازداری، امانت‌داری، از ویژگی‌هایی هستند که بسیار مطلوب بوده و کفویت در آن‌ها برای تداوم مسیر زندگی بسیار مهم است. سومین کفویت مهم در زندگی زوجین، کفویت در اهداف و افق دیدگاه‌هاست. مسئله‌ای که سبک زندگی انسان را ایجاد می‌کند، افق دید و تلاش او برای رسیدن به آن است. افق دید در اهداف عمومی زندگی مشترک که منجر به آرامش، دستیابی به کمال و … می‌شود، موضوع بسیار تأثیرگذاری است.

برخی اهداف اختصاصی نیز در مورد مسئله کفویت وجود دارد که افراد می‌توانند پس از بررسی کفویت در مسائل اصلی و حساس، بدان‌ها پرداخته و متناسب با سبک زندگی و افق دید خود، کفویت در این مسئله را نیز مد نظر قرار دهند. بررسی سبک زندگی معمولی یا پرتلاش در این مسائل نیز مهم است. انسانی که به جهت علمی پرتلاش است، با فردی که سبک زندگی معمولی را می‌طلبد، خیلی نمی‌توانند در کنار یکدیگر قرار گرفته و با یکدیگر هم‌هدف باشند. بنابراین، سبک زندگی خاص و معمولی نیز مسئله مهمی در رابطه با درک مسئله کفویت است.

*ایکنا

پایان پیام/.

شبکه های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام  / کانال ایتا  / کانال سروش  / پیچ اینستاگرام