زمان مطالعه: ۶ دقیقه

به گزارش خبرنگار عترتنا؛ مهدی توکلی صبح امروز دوشنبه ۲۱  آذرماه طی سخنانی در حسینیه شهید محسن علاقبند در میدان شهدا به موضوع اهمیت احسان و انفاق از منظر قرآن به شرح آیه ۲۶ سوره یونس درباره اهمیت احسان کردن پرداخت که در ادامه گزیده سخنان این واعظ دینی می‌آید.

یکی از ویژگی‌های انسان‌های با تقوا که در قرآن به آن اشاره شده، احسان است که خداوند در آیه ۱۳۴ سوره آل عمران می‌فرماید: «وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ» خدا انسان‌هایی که احسان می‌کنند را دوست دارد. احسان هم به این معنا است که انسان از بدی دیگران بگذرد و در مقابل بدی به آن‌ها خوبی کند.

پاداش انفاق و نیکوکاری در آیه ۲۶ سوره یونس

خداوند در آیه ۲۶ سوره یونس پاداش نیکوکاران را بیان نموده و می‌فرماید: «لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا الْحُسْنَیٰ وَزِیَادَهٌ وَلَا یَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَلَا ذِلَّهٌ ۚ أُولَٰئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّهِ ۖ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ؛ برای کسانی که کار نیکو کرده‌اند، نیکویی [بهشت‌] و زیاده [بر آن‌] است. چهره‌هایشان را غباری و ذلتی نمی‌پوشاند. اینان اهل بهشتند [و] در آن جاودانه خواهند بود.»

بهشت پاداش انفاق کنندگان

در فراز اول این آیه خداوند می‌فرماید کسانی که احسان می‌کنند به بهشت می‌روند و پاداش احسان آن‌ها بهشت است. «الْحُسْنَیٰ» را اکثر مفسرین بهشت تفسیر کرده اند، اما ظاهر آیه این است که خداوند می‌فرماید هر که خوبی کند، خدا هم به او خوبی می‌کند. در واقع خدا می‌خواهد بگوید هر که خوبی کند به خودش کرده است که ثمره خوبی او بهشت است.

در کل کسانی که کار خوب می‌کنند، خوبی می‌بینند و کسانی هم که کار بد می‌کنند بدی می‌بینند. در واقع کسی کار خوب یا بد انجام دهد این کار خوب یا بد به خودش برمیگردد.

زیادی و برکت به نیکوکاران

در ادامه این آیه آمده که خداوند به کسانی که احسان کنند، زیادی و برکت می‌دهد. مثلا شما یک تومان انفاق کنید، خداوند چندین برابر این پول را به شما برمیگرداند و این احسان و انفاق شما مایه برکت برای خود شما است.

همچنین خداوند در آیه ۲۶۱ سوره بقره درباره پاداش انفاق کردن می‌فرماید: «مَثَلُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّهٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِی کُلِّ سُنْبُلَهٍ مِائَهُ حَبَّهٍ ۗ وَاللَّهُ یُضَاعِفُ لِمَنْ یَشَاءُ ۗ؛ مثَل آنان که مال خود را در راه خدا انفاق می‌کنند، مثَل دانه‌ای است که هفت خوشه برآورد و در هر خوشه‌ای صد دانه باشد. خدا پاداش هر که را که بخواهد، چند برابر می‌کند.» پس انفاق کننده مانند کشاورزی است که یک دانه گندم می‌کارد و این یک دانه گندم تبدیل به هفت سنبل می‌شود که هر سنبل صد دانه گندم دارد.

شاید ما به این وعده خدا باور و اعتقاد نداشته باشیم که خداوند چه آثار پر برکتی در انفاق کردن قرار داده است که اگر کسی باور داشت پول خود را در سپرده‌های بانکی نمی‌گذاشت تا سود زیادی کسب کند، بلکه انفاق می‌کرد. اصلا هیچ کاسبی این قدر سود نمی‌تواند کسب کند که انفاق کننده کسب می‌کند! خدا می‌گوید انفاق کنید تا مالتان زیاد شود اما ما باور نداریم.

محشور شدن با چهره‌های نورانی در روز قیامت

در ادامه این آیه سومین ثمره احسان را خداوند بیان نموده و می‌فرماید: «وَلَا یَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَلَا ذِلَّهٌ» در روز قیامت هم این افراد با چهره‌هایی نورانی وارد محشر می‌شوند.

روز قیامت روزی است که نتیجه اعمال در چهره‌ها مشهود است و از روی چهره افراد می‌توان اعمال او را دانست که برخی با چهره نورانی و برخی با چهره ظلمانی هستند. در مناجات امیرالمؤمنین (ع) می‌خوانید: «وَ اَسْئَلُکَ الاَْمانَ یَوْمَ یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسیماهُمْ؛ و از تو امان خواهم در روزی که شناخته شوند جنایتکاران به سیما و رخساره شان»، البته دنیا هم همین است و برخی چهره‌ها در دنیا هم مشخص است.

اهل بهشت شدن و جاودانگی ابدی در بهشت

و در پایان این آیه هم خداوند درباره اهل احسان می‌فرماید: «أُولَٰئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّهِ ۖ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ» اینها اهل بهشت هستند و احسان اینها را به بهشت می‌کشاند.

عارف گوشه‌نشین و یک بُعدی نداریم!

عارف یک بُعدی نداریم و در روایات هم آمده است: «خَصْلَتَانِ لَیْسَ فَوْقَهُمَا شَیْ ءٌ اَلْإِیمَانُ بِاللَّهِ وَ نَفْعُ اَلْإِخْوَانِ؛ دو خصلت است که چیزی برتر از آن دو نباشد: ایمان به خدا و سود رساندن به برادران»، هیچ عملی مهم‌تر از خدمت به مردم نیست!

اینطور نیست که عارفی باشد و گوشه خانه به دور از مردم و خدمت به مردم، فقط در نماز و عبادت باشد و از مردم هم منزوی و کاری به خلق نداشته باشد! شهید مطهری می‌گوید خواجه ربیع اینگونه بود.

خواجه ربیع خیلی عابد بود و در زمان امیرالمؤمنین (ع) به حضرت گفت جنگ‌هایی که شما انجام می‌دهید همه آن‌ها برادر کشی است! در صورتی که در زمان پیامبر (ص) ما به جنگ کفار و مشرکین می‌رفتیم اما شما به جنگ طلحه و زبیرها که همه مسلمان هستند، رفتید! و برای من سخت است در چنین جنگی شرکت کنم! مرا به مرزبانی بفرستید که مولا نیز او را به مرز خراسان فرستاد و در خراسان مرزبان بود و همانجا هم فوت کرد و در مکان کنونی که منزل وی بوده دفن شد.

اما خواجه تارک دنیا ولی عارفی یک بُعدی بود! در همین مکان که دفن است این مکان اتاق او بود و اواخر عمر وسط اتاق یک قبر کنده بود و شب‌ها در قبر می‌خوابید و ناله و توبه می‌کرد و صبح هم که بیدار می‌شد و از قبر بیرون می‌آمد مشغول عبادت بود، تا اینکه خبر شهادت امام حسین (ع) به وی رسید و گفت خدا لعنت کند قاتلین حضرت را، اما بعد سریع توبه کرد که چرا این حرف دنیایی از زبان او جاری شده چون فکر می‌کرد هر دو برای دنیا و خلافت جنگ کرده اند!

اینگونه عبادات بدرد نمی‌خورد، باید با مردم باشید و مثل مولا امیرالمؤمنین (ع) که در نماز زکات داد ما هم به خلق خدا کمک کنیم.

پرهیز از ساخت مراکز تفریحی در شهرهای مذهبی و زیارتی

اصلا نباید در شهر مذهبی مثل مشهد که مرقد مطهر امام رضا (ع) قرار دارد مرکزیت حرم و اصل زیارت به حاشیه سپرده شود. نباید اجازه دهند مراکز تفریحی در شهرهای مذهبی و زیارتی از جمله مشهد ساخته شود که این حاشیه‌های تفریحی باعث شود تا متن و اصل از بین برود و مردم به جای زیارت و حرم رفتن به سیاحت و تفریح بروند، در صورتی که می‌توان این مراکز تفریحی را در شهرهای غیر زیارتی و شمال کشور ساخت که یک مکان مقدس و حرم مطهر امام رضا (ع) با ساخت این حواشی به حاشیه نرود، باید مردم در سفر به مشهد غرق زیارت و معنویت شوند.

طول عمر با انفاق و نیکوکاری

در روایات آمده که احسان باعث افزایش عمر انسان می‌شود و عمر را طولانی می‌کند، به خاطر احسان و انفاق خداوند اجل انسان را به تاخیر می‌اندازد. مثلا در صورتی که طبق قاعده فردی باید امروز فوت می‌کرده اما به خاطر احسان و انفاقی که کرده خدا عمرش را طولانی و مرگش را به تاخیر انداخته است.

به تاخیر افتادن عمر عروس به خاطر انفاق کردن!

نقل است که حضرت عیسی (ع) و حواریون از محلی رد می‌شدند که عروسی بود و مردم در حال شادی بودند و حضرت فرمود اینها الان شاد هستند اما خبر ندارند فردا این موقع خون گریه می‌کنند!

اصلا دنیا همینطور است که یک روز دنیا شما را می‌خنداند و فردا روز اشکتان را در می‌آورد! پس از دنیا خوش نباشید بدانید که یک روزش لبخند و روز بعدش گریه است، یک روز ناله و فردا شادی است، یک روز خوشحال که بچه دار شدید و فردا ناراحت که بچه بیمار و سرطان گرفته است. دنیا بهار و پاییز، تابستان و زمستان دارد و به آن دل خوش نکنید. یک روز سلامتی و فردا مریضی به همراه دارد و عاقبت یک روز روی خاک و فردا روز زیر خاک خواهید بود.

حواریون علت را پرسیدند و حضرت گفت امشب عروس از دنیا می‌رود و فردا همه اشکبار هستند. اما حواریون دیدند فردا اتفاقی نیفتند و چند روز هم گذشت باز خبری نشد و از حضرت علت را پرسیدند که حضرت عیسی (ع) فرمودند در شب عروسی که اینها جشن داشتند یک فقیر گرسنه به عروس مراجعه کرد و عروس دم در رفت و غذای خود را به او داد و خداوند به خاطر این انفاق و احسان اجلش را ۳۰ سال به تاخیر انداخت!

کمک نکردن به فقیر و گرفتار شدن نبی!

حتی بلایی که سر حضرت یعقوب (ع) آمد به خاطر کمک نکردن به یک فقیر بود! حضرت یعقوب (ع) خیلی عیال و اولاد داشت به حدی که کنعان همه فرزندان و نوه و نتیجه‌های او بودند. و یک روز شتری قربانی کرد و گوشت آن را بین خانواده تقسیم کرد و کبابی به راه انداخت که فقیری گرسنه به خانه آن‌ها مراجعه کرد و درخواست طعام نمود و فردی از خانواده وی به او گفت ما خودمان عیال‌وار هستیم و این گوشت به همه نمی‌رسد و او را رد کرد.

این فقیر هم به خرابه‌ای رفت و از شدت گرسنگی سنگی به شکمش بست و ناله می‌کرد که خدایا پیغمبرت قربانی کرده و سیر است و من اینگونه گرسنه هستم که همان شب حضرت یعقوب (ع) خواب دید که خدا به او گفت برای یک بلای عظیم خودت را آماده کن و همان شب هم حضرت یوسف (ع) آن خواب را دید.

پس احسان و انفاق آثار فراوانی دارد و باید روحیه احسان و انفاق در مومن باشد.

*اختصاصی عترتنا

پایان پیام/.

شبکه های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام  / کانال ایتا  / کانال سروش  / پیچ اینستاگرام