زمان مطالعه: ۴ دقیقه

به گزارش عترتنا؛حجت الاسلام والمسلمین «محمدصالح کمیلی خراسانی» در ادامه سلسله جلسات اخلاقی در مسجد سلماسی قم  طی سخنانی با اشاره به حجاب هایی که مانع فهم قرآن می‌شود، گفت: برخی حجاب‌ ها مانع می‌شود تا انسان نتواند متوجه مفاهیم و مطالب عالی قرآن شود.

حجاب خودبینی

وی ادامه داد: یکی از آن‌ها، حجاب خودبینی است. انسانِ خودخواه و دارای نفس کبریایی نمی‌تواند مطالب حقه قرآنی و کلام دقیق و رقیق الهی را آن‌طوری که هست درک کند؛ لذا کسی که می‌خواهد از حقایق قرآنی مطلع شود ابتدا باید درون خود را از رذائل و حجاب‌های درونی پاک کند.

حجت الاسلام والمسلمین کمیلی گفت: اگر می‌خواهید خدا با شما حرف بزند قرآن بخوانید. قرآن، مشافهه بین بنده و خدا است. یعنی خدا با او مشافهه می‌کند. اما چگونه این آمادگی در دل انسان ایجاد می‌شود تا بتواند رموز قرآنی را با قرائت آیات قرآن کشف کند؟ و حالی پیدا کند که گویا قرآن همین لحظه بر او نازل شده و خدا دارد با او صحبت می‌کند؟ همانند فضیل عیاض که بعد از شنیدن آیۀ «أَلَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکْرِ اللّه» گفت: گویا این آیه را همین لحظه شنیدم لذا دست از غارت و دزدی برداشت و توبه کرد.

وی افزود: قرآن، انسان را این‌طور متحول می‌سازد. البته فرد برای دریافت باید زمینه صالحی داشته باشد. حضرت امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: به هنگام قرائت سوره حمد وقتی به آیه شریفه «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِین‏» رسیدم، شروع به تکرار این آیه کردم تا به حدّی که یک مرتبه دیدم آن کسی که خود این آیه را نازل کرده است دارد از زبان من آن را تلاوت می‌کند. و این امر مستلزم داشتن یک روح عالی و پاک است.

حجاب آراء فاسده

وی گفت: یکی دیگر از حجب، حجاب آراء فاسده‏‎ ‎‏است. مثلاً اگر شخصی نسبت به آیات توحیدی و عرفانی یک آراء خاصی داشته و به آن موضع بگیرد آن‌ها را طور دیگری تفسیر خواهد کرد. چون کسی که معتقد نیست می‌تواند آیات را به نحو دیگری تفسیر نماید. این اختلافی که پیش آمده یک مقدارش به علت همین مسائل است. یعنی اشخاص قبل از ورود به قرآن یک عقاید و آراء خاصی برای خود دارند لذا نمی‌توانند آنچه را که خداوند فرموده درک و بیان کنند.

حجاب معاصی

استاد اخلاق گفت: از حجاب‌های دیگری که مانع فهم معنوی قرآن می‌شود، حجاب معاصی است. غلظت گناه و غلظت حجاب مانع استفاده انسان از انوار قرآنی می‌شود. لذا انسان باید در ابتدا گناه را ترک نماید. در مسئله سلوک نیز به همین صورت است.

چرا با داشتن استاد سلوکی پیشرفت نمی‌کنیم؟

وی ادامه داد: بعضی با وجود داشتن استاد و انجام دستورات در راه سیر و سلوک پیشرفت نمی‌کنند و موفق نمی‌شوند چون گرفتارِ گناهی هستند که باید آن را پیدا کنند. گناهان هم که یکی دو تا نیست. چقدر گناه برای چشم، زبان و گوش نوشته‌اند. لذا انسان باید در باب عدالت، گناه را ترک کند. عدالت، معتدل بودن در راه خدا، مستقیم شدن، انجام واجبات و ترک محرمات برای همه امری لازم است.

وی خاطر نشان کرد: بعضی عدالت را مختص به امام جماعت مسجد، قاضی و مرجع تقلید می‌کنند. اما مسئله معتدل بودن در مسائل دینی و ترک گناه آن هم به صورت ملکه برای همه لازم است. البته استاد ما مرحوم آیت الله العظمی آقای خویی می‌فرمود: اطلاع کامل داشتن از واجبات دینی و گناهان صغیره و کبیره کفایت می‌کند؛ چون اولین گام، معرفت‌شناسی است. انسان قبل از انجام هر کاری باید ابتدا نسبت به آن موضوع اطلاع کاملی داشته باشد. این شناخت و معرفت می‌تواند از طریق اجتهاد، احتیاط یا از راه تقلید حاصل شود. گاهی انسان در اثر اشتباه، واجب را بجای حرام و حرام را بجای واجب می‌گیرد.

اهمیت گناه شناسی و واجب شناسی

وی افزود: گناه شناسی مقدم بر ترک گناه است. انسان ابتدا باید گناه شناسی و واجب شناسی کند تا بداند چه کاری را باید انجام دهد. در بین مراجع تقلید، مرحوم آیت الله العظمی آقای خویی (رضوان الله علیه) می‌فرمود: همین که انسان استقامت داشته باشد کافی است. یعنی اگر انسان ابتدا شناسایی کند و سپس اقدام به انجام واجبات و ترک محرمات کند کافی است و لزومی ندارد ملکه انجام واجبات و ترک محرمات را حتماً پیدا کند. ملکه شدن با اصل افعال فرق می‌کند. یک وقت گفته می‌شود یک فعلی را آن‌قدر تمرین کنید تا حالتی از ملکه شدن و بازدارندگی در شما پیدا شود.

وی ادامه داد: یک زمان نیز شما به همه محرمات و واجبات آگاه هستید و آن‌ها را انجام می‌دهید اما باید آن‌قدر مراقبه، تمرین و تکرار داشته باشید تا ملکه نفسانی پیدا کنید. اکثر مراجع می‌گویند این ملکه لازم است چون از آن مأمون نیست. یعنی ممکن است فعل معصیت و ترک واجب برای فرد پیش بیاید. لذا گفته می‌شود حتماً باید ملکه شود و نظر بنده نیز همین است. حتماً باید ملکه عدالت در اثر مراقبات و تمرینات در انسان پیدا شود. لذا برای فهم قرآنی، ملکه شدن تقوا و عدالت حتماً لازم است.

حجاب حب دنیا

حجت الاسلام والمسلمین کمیلی گفت: حجاب دیگر، حجاب حب دنیا است. حضرت علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: «حُبَ‏ الدُّنْیَا یُعْمِی‏ وَ یُصِم»؛‏ُ محبت دنیا، انسان را کور و کر می‌کند. لذا انسان باید تعلقات دنیوی و محبت دنیا را معالجه کند تا اگر سراغ نماز، عبادت و قرائت قرآن رفت بتواند نمازی بخواند که طبق فرموده پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله)، «قُرَّهُ عَیْنِی فِی اَلصَّلاَهِ» است. یعنی نور چشم من نماز است.

وی افزود: باید دل انسان برای شنیدن اذان و خواندن نماز پر بزند و نمازش را با شوق و عشق، بخواند. لذا اگر کسی می‌خواهد از نماز و قرائت قرآن خود بهره ببرد باید قلبش را کاملاً آماده کند و روحانیت معنوی خود را بکار بگیرد تا بتواند در مسیر الی الله قدم بردارد و پیشرفت کند.

*حوزه

پایان پیام/.

شبکه های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام  / کانال ایتا  / کانال سروش  / پیچ اینستاگرام / آپارات