زمان مطالعه: ۳ دقیقه

به گزارش خبرنگار عترتنا؛آیت الله «محمدصالح کمیلی خراسانی» شامگاه یکشنبه ۲۱ آبان‌ماه در ادامه سلسله مباحث اخلاقی با محوریت شرح کتاب اسرار نماز امام خمینی (ره) درباره اسرار عرفانی سلام در پایان نماز و آداب آن گفت: سلام از اسمای الهی است و خداوند در اواخر سوره مبارکه حشر می‌فرماید: «هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ»؛ سلام، سلامتی می‌آورد و این شعار مسلمین است.

به چه کسی سلام می‌دهید

این استاد حوزه درباره نوع و مخاطب سلام‌های نماز گفت: نمازگزار باید بداند در نماز به چه کسی سلام می‌دهد. آیا شما به هرکسی سلام می‌دهید؟ واضح است که هنگام سلام‌دادن مخاطبت را می‌بینی و می‌شناسی و او نیز جواب سلامت را می‌دهد.

وی ادامه داد: سلام اول نماز، سلامِ اخص و خطاب به خواص از بندگان خداوند حضرت خاتم الانبیاء محمد مصطفی (ص) است؛ سلامِ دوم نماز، سلام خاص و خطاب به عباد الله الصالحین است و شامل بندگان صالح خداوند در هر کجای کره زمین اعمّ از حیّ و میّت می‌شود. لفظ علینا در سلام دوم، متکلّم مع‌الغیر است و شامل فرشتگان در هر زمان و مکانی که ملازم و همراه انسان هستند، است و سلام سوم نماز، سلامِ عام و خطاب به عموم مؤمنین و مؤمنات اعم از انس، جن و ملک می‌شود.

فرشتگان محافظان انسان در برابر شیطان

وی تأکید کرد: انسان باید مراقب باشد و بداند که تنها نیست. در روایات نیز آمده اگر این فرشتگان همراه بنی‌بشر نبودند هر آینه شیاطین به وی حمله‌ور می‌شدند و او را تکه‌تکه می‌کردند. این مطالب از سوی امامان معصوم و بزرگان دین برای ما نقل شده است، آن‌ها از اسرار و مغیّبات الهی و کارگزاران و فرشتگان الهی خبر دارند؛ لذا وقتی می‌گویند غیر از دو ملک رقیب و عتید فرشتگان نگهبان دیگری نیز همراه بنی‌بشر هستند باید متوجه و قدردان آن‌ها بود.

وی ادامه داد: اصلاً در کتاب صحیفه سجادیه یک دعا مخصوص ملائکه است؛ یک خطبه‌ای در کتاب نهج‌البلاغه نیز راجع به خلقت فرشتگان است؛ درک این مطالب نیازمند یک باور و یقین است که وقتی وارد راه سیروسلوک الی الله شوید این مسائل برای شما حل خواهد شد، اما تا وقتی‌که با خودتان در رشته‌های باطنی کار نکنید به آن حق‌الیقین نخواهی رسید.

وی افزود: باید به این باور رسید که تمام این مطالب حق و حقیقت است؛ ممکن است مطالبی در عرفان نظری خوانده باشید؛ اما چقدر از این مطالب در جانتان تثبیت شده است؟ یک جان، روح و نفس مطمئنه‌ای لازم است تا بتواند به فرموده‌ها و گزارش‌ها خداوند در قرآن در موضوع معاد، بهشت، دوزخ و عالم برزخ، اعتماد و اطمینان پیدا کند؛ این مسائل با خواندن یک حدیث یا آیه‌ای از قرآن برای شما حل نخواهد شد.

خروج از نماز با سلام

آیت‌الله کمیلی خراسانی با بیان اینکه نمازگزار با سلام از نماز از وحدت به کثرت منتقل می‌شود، گفت: وقتی نمازگزار سر از سجود بر می‌دارد و تشهد می‌خواند و به سلام‌ها می‌رسد و می‌خواهد از نماز خارج شود از وحدت به کثرت منتقل می‌شود؛ یعنی در نماز حالی از وحدت، توحید و نجوای باخدا را پیدا می‌کند؛ اکنون که می‌خواهد از نماز بیرون بیاید و به عالم کثرت برود این نماز به او قوّت می‌دهد تا در عالم کثرات دچار غفلت نشود. این هم یک امر مهمی است که تجلیات الهی همراه انسان است.

وی افزود: حضرت امام می‌فرماید: کسی که در نماز غایب از خلق نبوده و مسافر الی اللّه نشده، برای او سلام حقیقت ندارد و جز لقلقۀ لسان نیست. پس، ادب قلبیِ سلامْ به ادب جمیع صلوه است؛ و اگر در این نماز که حقیقت معراج است، عروجی حاصل نشده و از بیت نفس خارج نشده، سلام برای او نیست و نیز در این سفر اگر سلامت از تصرّفات شیطان و نفس امّاره بود، و در تمام این معراج حقیقی قلب را علتی نبود، سلام او حقیقت دارد.

مفهوم سلام در نماز

این استاد حوزوی در پایان به مفهوم سلام در نماز اشاره و بیان کرد: سلام به مفهوم سلامتی یافتن از وسوسه‌ها، خطورات سوء دنیوی و غیر خدایی، وسوسه‌های شیطانی و نفسانی است. نمازگزار در آخر نماز باید به حقیقت سلام و سلامتی پی ببرد. اگر انسان می‌خواهد حقیقت سلام را پیدا کند باید یک عروجی در نماز برایش حاصل شده باشد و این عروج ضمانت می‌کند تا دیگر گرفتار خطورات و وسوسه‌های شیطانی نشود.

*اختصاصی عترتنا

پایان پیام/.

شبکه های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام  / کانال ایتا  / کانال سروش  / پیچ اینستاگرام / آپارات