زمان مطالعه: 4 دقیقه

به گزارش خبرنگار عترتنا؛ آیت‌الله «محمدصالح کمیلی خراسانی» شامگاه یکشنبه ۲۲ بهمن‌ماه در ادامه سلسله مباحث اخلاقی با محوریت شرح کتاب چهل حدیث امام خمینی (ره) که در مسجد سلماسی قم برگزار شد، با اشاره به اهمیت ترک معاصی گفت: طبق فرمایش امام راحل «جرئت بر معاصی کم‌کم انسان را بی‌عزم می‌کند»؛ اگر انسان برای ترک معصیت همت نکند به انجام معاصی جرئت پیدا می‌کند. چون اولین قدم در سیر الی الله ترک معاصی است و برخورد موردی با معاصی هم مدنظر نیست. مثلاً حاضر نشدن در مجالسی که دروغ می‌گویند یا غیبت می‌کنند به‌تنهایی کافی نیست. برای صاحب نفسی که می‌خواهد تزکیه نفس کند برخورد موردی با معاصی چاره‌ساز نیست؛ بلکه حتماً باید در درونش ملکه‌ای از فضائل ایجاد شود؛ یعنی نفسش در ترک رذائل و ترک معاصی متمکن شود.

لزوم ملکه شدن ترک معاصی

وی ادامه داد: ملکه شدن ترک معصیت و اتیان واجبات بسیار زمان‌بر است و تمرین بسیار می‌خواهد. مخصوصاً برای کسی که می‌خواهد امام جماعت شود. عدالتی که برای امام جماعت شرط شده ایجاد ملکه‌ای از عدالت و معتدل بودن در ترک معاصی و انجام واجبات است که کار زیادی می‌طلبد و به همین آسودگی نیست.

وی افزود: به این معنا که اگر تمام اسباب و وسائل معصیت در مکان خلوتی که کسی او را نمی‌بیند برایش فراهم شود در اثر تحصیل ملکه و قدرت نفسانی در ترک معاصی، سست نمی‌شود. چون می‌داند خداوند و ملائکه همراهش هستند و اعمالش را در صحیفه‌اش می‌نویسند؛ لذا هنگام مواجه با گناه، لرزه بر اندامش می‌افتد.

اهمیت تمرین برای ترک معاصی/عوامل تضعیف اراده

این استاد اخلاق با توجه به آثار تقوا و خوف الهی در دل گفت: اگر تقوا و خوف الهی در دل باشد آن‌وقت انسان در جایی که اسباب معصیت از هر جهت برایش فراهم است مرتکب گناه و معصیت نمی‌شود. اما اگر تمرین نکرده باشد در چنین مواقعی مرتکب گناه می‌شود.

وی در ادامه با اشاره به عوامل تضعیف اراده بیان کرد: لجاجت ورزیدن مثلاً دروغ بسیار گفتن، غیبت کردن، نفاق داشتن، اذیت و آزار به دیگران رساندن علی‌الخصوص در محیط خانواده نسبت به زن و فرزند از عواملی است که فرد را بدون عزم و اراده می‌کند.

وی تأکید کرد: اگر کسی از همان ابتدا مانع انجام گناه بسیار کوچک نشود و بگوید این گناه صغیره است و من هم اصراری به انجام دوباره آن ندارم و همین‌طور مرتکب گناهان خرد و کوچک شود آن‌وقت به‌تدریج جرئت پیدا می‌کند و مرتکب گناهان بزرگ‌تر می‌شود. باید از همان روز اول تصمیم گرفت که مرتکب هیچ گناه کوچک و بزرگی نشد.

اهمیت گناه‌شناسی و واجب‌شناسی

کمیلی خراسانی با توجه به اهمیت گناه‌شناسی و واجب شناسی، بیان کرد: گناه‌شناسی و واجب‌شناسی قبل از ترک معاصی و انجام واجبات است. باید احکام رساله عملیه را به صورت اجتهادی، تقلیدی یا احتیاطی آموزش دید. باید دانست چه گناهانی از چشم، گوش و زبان صادر می‌شود تا یک وقت مبتلا به آن‌ها نشد.

وی ادامه داد: کسی که خودش را خوب می‌بیند دیگر به دنبال مجاهدات نفسانی نمی‌رود و خود را به زحمت نمی‌اندازد. عزیزان این مسائل را چه وقت می‌خواهید یاد بگیرید؟ دوستان! ابتدا باید علم احکام را داشت. باید مقلد واقعی و عملی بود نه یک مقلد شعاری! باید رساله عملیه مرجع تقلید خود را داشت و آن را به طور کامل فرا گرفت تا بتوان شروع به ترک معاصی نمود. کسی که عزیمت و تصمیم قاطع ندارد، جوهر شریف نفس قدسی‌اش توسط شیطان و وسوسه‌ها به سرقت خواهد رفت.

این استاد حوزوی با تذکر نسبت به پرهیز از شنیدن آهنگ‌های مطرب گفت: مرحوم آیت‌الله شاه‌آبادی استاد معظم حضرت امام می‌فرماید: «بیش‌تر از هرچه گوش‌کردن به تغنیات سلب اراده و عزم از انسان می‌کند»؛ بانوان نیز صدای بنده را می‌شنوند؛ کلمه تغنیات از واژه غنی است؛ غنی به مفهوم آوازه خوانی اشعار و آهنگ‌های مطرب است. لذت بردن از آوازه‌های طرب و تغنی تأثیر به سزایی در سلب اراده و عزیمت برای ترک گناه دارد و باعث سستی در تصمیم‌گیری می‌شود.

اولین توصیه مرحوم استاد آیت الحق حاج سید هاشم حداد (رض)

آیت‌الله کمیلی خراسانی در پایان به اولین دستور و توصیه استادشان به وی اشاره و بیان کرد: اولین دستور و توصیه مرحوم استاد آیت الحق حاج سید هاشم حداد (رض) به بنده این بود که همیشه به یاد خدا باش؛ یعنی دائماٌ به خودت تلقین نمایی که خدایی بالای سرت هست که حاضر و ناظر است؛ و ذکر شریف «یا حاضر و یا ناظر» را به همراهت داشته باشی تا ملکه‌ای از حضور در نفست پیدا شود. آن‌وقت می‌توان خود را در برابر معاصی کنترل نمود و جلوی نفس را گرفت.

وی ادامه داد: بعضی قصدِ ترک گناه را دارند و اراده و عزم هم دارند و باید یک مقدار توجه، مراقبه و محاسبه را بیش‌تر نمود. ولی عده‌ای اصلاً به دنبال چاره‌جویی نیستند و در کلاس‌های اخلاقی شرکت نمی‌کنند. ممکن است شفاعت شافعین شامل حال یک عده نشود. چون آن‌ها دچار حالتی از لجبازی، عناد، گناه و معصیت شده‌اند که دیگر توجهی به این مسائل ندارند؛ لذا شفاعت شفیعان شامل حال آن‌ها نمی‌شود.

وی افزود: وقتی فردی ذره‌ای توجه نمی‌کند و قدمی برای اصلاح نفسش بر نمی‌دارد چطور انتظار دارد مورد شفاعت امام زمان (عج) و حضرات ائمه معصومین (علیهم السلام) قرار بگیرد؛ لذا باید ابتدا وارد میدان اصلاح و تهذیب نفس شد تا ان‌شاءالله در راه کمالات و درجات عالیه از تزکیه و تهذیب نفس موفق شد.

*اختصاصی عترتنا

پایان پیام/.

شبکه های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام  / کانال ایتا  / کانال سروش  / پیچ اینستاگرام / آپارات