زمان مطالعه: ۳ دقیقه

حجت‌الاسلام سید مهدی توکل در شرح دعای روز پنجم ماه مبارک رمضان به اهمیت داشتن قلب صالح و ثمره استغفار واقعی پرداخت.

به گزارش پایگاه تحلیلی عترتنا / دین و اندیشه: حجت‌الاسلام سید مهدی توکل، کارشناس احکام و محقق حوزه علمیه قم امروز یکشنبه ۲۹ فروردین ماه ۱۴۰۰ در پنجمین روز ماه مبارک رمضان به شرح دعای این روز پرداخت.

شرح دعای روز پنجم ماه مبارک رمضان

اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ الْقَانِتِینَ وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ أَوْلِیَائِکَ الْمُقَرَّبِینَ بِرَأْفَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین؛ خدایا مرا در این روز از آمرزش جویان قرار بده و مرا از جمله بندگان شایسته و فرمان بردار قرار بده به رأفت و مهربانی ات ای مهربان ترین مهربانان.

درخواست توفیق استغفار

ابتدا در این روز از ماه مبارک رمضان از خداوند می‌خواهیم به ما توفیق استغفار عنایت فرماید. این ماه، ماه مهمانی خداوند است و شایسته نیست انسان هنگامی که به مهمانی شخص بزرگواری می‌رود در خانۀ او جسارت کند و خلاف دستورات او عمل نماید و در مقابل پذیراییِ شایانی که از او می‌شود با صاحبخانه بدرفتاری نماید. استغفار موجب می‌شود قلب انسان پاکیزه شود تا بتواند از برکات این ماه بهره‌مند گردد.

باید توجه داشت که استغفار شرایط متعددی دارد از جمله اینکه، انسان تصمیم جدی داشته باشد که هرگز گناهی که مرتکب شد را تکرار نکند، همچنین باید اثرات گناه را برطرف نماید بدین گونه که اگر نمازی را نخواند آن را قضا کند، اگر دِینی بر گردنش است ادا نماید، حق الناس‌ها را بپردازد، اگر لذت گناه را چشیده بدنش را آنقدر با نماز شب‌ها و عبادت‌ها به سختی بیندازد تا آن لذت را فراموش کند.

چنین استغفاری برکات بسیاری دارد از جمله اینکه اگر جامعۀ اسلامی اهل چنین استغفاری باشند، خداوند بارانش را بر زمین به مقدار زیاد نازل می‌کند، مال و اموال و فرزندان آن‌ها را بسیار می‌کند، نیروی تازه‌ای بر کالبد آن‌ها می‌دمد و آن‌ها را از روزی‌های خوب بهره‌مند می‌سازد همان گونه که این مطالب در آیات قرآن منعکس است آنجا که می‌فرماید:
«اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً وَ یَزِدْکُمْ قُوَّهً إِلی قُوَّتِکُمْ» (هود / ۵۲)
«اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کانَ غَفّاراً یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُم مِدْراراً- وَیُمْدِدْکُمْ بِأَمْوالٍ وَبَنْینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنّاتٍ وَیَجْعَلْ لَکُمْ أَنْهارا» (نوح / ۱۰ تا ۱۲)
«وَ أَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ یُمَتِّعْکُمْ مَتاعاً حَسَناً إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی» (هود / ۳)

اهمیت داشتن قلب صالح

سپس وقتی قلب انسان پاک شد و انسان آمادۀ دریافت نورانیت گردید، از خداوند تقاضا می‌کنیم که ما از بندگان صالح او قرار دهد. همان‌ها که نه تنها اعمالشان صالح است بلکه قلبشان نیز با خداست. اگر قلب انسان صالح نباشد و کار را برای خدا انجام ندهد، عمل خوب هم به کار انسان نمی‌آید.

جالب اینکه برای تأکید بر این نکته، در ادامه از کلمۀ «قانتین» استفاده شده است که به معنای کسی است که عمل خوب را همراه با خضوع و خشوع انجام می‌دهد به این معنا که خدایا! اگر کار خوبی انجام می‌دهیم توفیق ده آن را همراه با خضوع و عنایت به اینکه در محضر تو هستیم انجام دهیم.

آنگاه به رحمت واسعۀ خداوند توجه کرده تقاضا می‌کنیم که نه تنها جزء بندگان صالح او باشیم بلکه توفیق دهد از دوست داران خاص او که مقرب درگاهش هستند باشیم.

انسان مؤمن و خدادوست نباید افق دیدش محدود باشد و به مقدار کم راضی شود. وقتی سر و کار انسان با خداوندی است که وسعت رحمتش بی‌نهایت است باید نهایتِ استفاده را کرد.

زنی مؤمن در کاخ ستمگر

در داستان آسیه همسر فرعون آمده است که وقتی فرعون باخبر شد او زنی مؤمنه است و به ادعای او که خود را خدا می‌خواند توجه ندارد تصمیم گرفت او را با شکنجه از بین ببرد. در نتیجه دستور داد دست و پای آسیه را با میخ، بر زمین بکوبند. در این هنگام که آسیه هنگام شکنجه شدن مشاهده کرد در آستانۀ مرگ قرار دارد از خداوند خواست بهشتی را نصیبش کند که مخصوص کسانی است که جایگاه ویژه در نزد خدا دارند و عرضه داشت: «رَبِّ ابْنِ لی عِنْدَکَ بَیْتاً فِی الْجَنَّهِ» (تحریم / ۱۱)

کسانی که از اولیاء مقربین الهی هستند در بهشت عادی جای ندارند و این همان است که خداوند نسبت به آن‌ها می‌فرماید که باید در بهشتی که مخصوص خودش است وارد شوند: «وَ ادْخُلی جَنَّتی» (فجر / ۳۰)

در خاتمه خدا را به رأفت و مهربانی‌اش که کسی از او مهربان‌تر نیست قسم می‌دهیم به ما توفیق دهد شایستگی لازم را پیدا کنیم تا بتوانیم مشمول این دعاهای بسیار مهم گردیم.

*اختصاصی عترتنا