زمان مطالعه: 4 دقیقه
به گزارش عترتنا؛مرحوم آیتالله حاج آقا مجتبی تهرانی در یکی از سخنرانیهایشان آستانه ماه مبارک رمضان و روزهای پایانی ماه شعبان به شرح روایت مشهور امام رضا علیه السلام که در آخرین جمعه ماه شعبان توصیههایی بیان فرمودند، پرداخت و استغفار را بهترین دعا دانست. در ادامه بیانات ایشان را میخوانید؛
رُوِیَ عَن رَسُولِ الله صلی الله علیه و اله و سلم قالَ: «خَیرُالدُّعاءِ اَلاِستَغفارُ»(۱) بهترین دعا استغفار است.
دعا کردن محبوبترین عمل/بهترین دعا چیست؟
در گذشته روایتی را از امیرالمؤمنین صلوات الله علیه، من عرض کردم و در آن روایت این بود؛ متن روایت این است: «أَحَبُّ الْأَعْمَالِ إِلَی اللَّه تَعالی فِی الْأَرْضِ الدُّعَاءُ»(۲) محبوبترین اعمال نزد خداوند در زمین یعنی نسبت به این زمینیها که انجام میدهند، این است که دعا بکنند. آن یک روایت. بهترین اعمال نزد خداوند در زمین دعا است.
چه دعایی؟ بسیار خوب، محبوبترینش که دعا کنند. حالا تو دعاها، چه دعایی؟ آره چند جور دعا داریم؛ همه جور هست.
استغفار بهترین دعا و دعایی مستجاب
این روایت از پیغمبر اکرم (ص) است، به آن بچسبانیدش. «خَیرُالدُّعاءِ اَلاِستَغفارُ» فهمیدی؟ تو دعاهایی که میکنی؛ بهترینش استغفار است. حالا به قول ما طلبهها، باز همین، چرا؟ بهترین دعا استغفار است. چرا؟ جهتش را من میگویم به شما؛ و آن این است: دعایی که رد خور ندارد؛ یعنی به این معنا که، هیچ گاه خداوند او را رد نمیکند، بیبرو برگرد به اجابت میرساند آن را؛ بر طبق آیات و روایاتی که ما داریم، عبارت از استغفار است.
این را بدانید. آدم خیلی دعاها میکند که فرض کن، به اجابت نرسد اما استغفار؛ نشده تا به حال به اجابت نرسد. من این را میگویم؛ اتفاقاً دیروز یک کسی این جا بود، حالا نمیدانم هست یا نیست که از من سؤال کرد، اگر گوش کند این حرفها را این بدردش میخورد. این بیبرو برگرد است.
باز از پیغمبر اکرم (ص) است که حضرت میفرماید: قالَ رَسُولِ الله صلی الله علیه و اله و سلم: «اِنَّ اَلله تَبارَکَ وَ تَعالی یَغْفِرُ لِلْمُذْنِبِینَ إِلَّا مَنْ لَا یُرِیدُ أَنْ یُغْفَرَ لَهُ» خداوند عفو میکند، گناهکاران را. مگر کسی که خودش بخواهد که گناهش آمرزیده نشود. خودش نمیخواهد، و الّا خدا هیچ وقت این جوری نیست که گناه را نیامرزد، نیست!
خوب دقّت کنید روایت را. این، از همان اوّل که شروع میکند، حضرت. مگر خودش نخواهد؛ توجه کنید! و الّا هیچ وقت خدا، این جوری نیست که شما فکر نکنید، نخواهد بیامرزد؛ نخواهد آنور نیست. نخواهد اینور است. او بیبرو برگرد، میآمرزد.
«قَالُوا یَا رَسُولَ اللَّهِ» عرض کردند: به پیغمبر «مَنِ الَّذِی یُرِیدُ أَنْ لَا یُغْفَرَ لَهُ» کیست که بخواهد مورد آمرزش خدا قرار نگیرد؟ هان؟! کی است، نمیخواهد مورد آمرزش قرار بگیرد؟ «مَنِ الَّذِی یُرِیدُ أَنْ لَا یُغْفَرَ لَهُ» جواب؟ حضرت جواب داد: «قَالَ مَنْ لَا یَسْتَغْفِرُ» (۳) آنی که استغفار نمیکند، این نمیخواهد خدا بیامرزدش؛ و الّا اگر استغفار بکند بیبرو برگرد میآمرزد او را.
محبوبترین اعمال نزد خداوند دعا است؛ بهترین دعا استغفار، استغفار رد خور ندارد. قشنگ خلاصهاش کردم. سه تا روایت را توی اینها گفتم.
استغفار دعایی سودمند در ماه شعبان
حالا یک تذکّر، میخواستم به مناسبت ایّام بدهم. میدانید، این روایتی که ابوصلت هروی، نقل میکند از امام هشتم صلوات الله علیه، میگوید: من رفتم خدمت حضرت، آخرین جمعه از جمعههای ماه شعبان بود. همین که وارد شدم بر حضرت، خدمتش رسیدم، رو کرد به من گفت: یا ابا صلت! میدانی این آخرین جمعه است؛ بیشتر ماه شعبان گذشت و رفت؛ چند روز دیگر از بقیهاش مانده است.
امام هشتم (ع) به اباصلت گفتند. بعد خطاب بهش فرمود، به این که: بیا تدارک کن، آن چه را که در گذشته این ماه، از دست دادی. در این چند روزۀ باقی مانده این ماه، بیا آن را تدارک کن.
بعد حضرت بهش میفرماید: روآور به عملی که، به چیزی که سودبخش باشد برای تو. این را به مناسبت همین روایت خودم دارم میگویم، بعد بلافاصله، میفرماید: بسیار دعا و استغفار کن. همین که گفتم، دعا و استغفار، میچسباند به هم. یعنی آنی که رد خور چیه؟ ندارد.
قبل از ورود به ماه رمضان توبه کنید
و تلاوت قرآن کن، توبه کن از گناهانت؛ برای این که وقتی، وارد ماه مبارک رمضان میشوی، خودت را خالص کرده باشی برای خدا. تو داری، میروی مهمانی، باید خودت را پاکیزه کنی. بعد، آن وقت، این دعایی را که میخوانم، حضرت بهش فرمود: بسیار بخوان این دعا را در این بقیه این ماه؛ «اللَّهُمَ إِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنَا فِیمَا مَضَی مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِیمَا بَقِیَ مِنْهُ» (۴)
بهترین ذکر و عمل برای روزهای پایانی شعبان
خواستم به دوستان عرض کنم؛ یک چند روز دیگر، بیشتر باقی نمانده از ماه شعبان؛ در این چند روز انسان بتواند جبران کند کوتاهیهای گذشته خودش را، و به بهترین اعمال، محبوبترین اعمال، عندالله، توجّه کردید. که عبارت از همین استغفار و همین جمله را، توجّه کردید. همین جمله را، این که دارید میآیید از خانه بیرون، میآیی سمت بازار، تو راه بگویید: «اللَّهُمَ إِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنَا فِیمَا مَضَی مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِیمَا بَقِیَ مِنْهُ» خودِ این استغفار است. متن استغفار است.
پینوشت:
۱-اصول کافی ج ۲ ص ۵۰۴ – وسائل الشیعه، ج۷، ص، ۱۷۶ – بحار الأنوار ج۹۰، ص، ۲۸
۲-اصول کافی ج ۲ ص ۴۶۸ – وسائل الشیعه، ج۷، ص، ۳۱- بحار الأنوار ج۹۰، ص، ۲۹۵
۳-مستدرک جلد ۲ باب ۳۵ صفحه ۲۳
۴-بحار الأنوار ج۹۴، ص، ۷۳
عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) خَیْرُ الدُّعَاءِ الِاسْتِغْفَارُ.
عَنِ ابْنِ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (ع) أَحَبُ الْأَعْمَالِ إِلَی اللَّه عَزَّ وَ جَلَّ فِی الْأَرْضِ الدُّعَاء
إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی یَغْفِرُ لِلْمُذْنِبِینَ إِلَّا مَنْ لَا یُرِیدُ أَنْ یُغْفَرَ لَهُ قَالُوا یَا رَسُولَ اللَّهِ مَنِ الَّذِی یُرِیدُ أَنْ لَا یُغْفَرَ لَهُ قَالَ مَنْ لَا یَسْتَغْفِرُ
عیون أخبار الرضا علیه السلام تَمِیمٌ الْقُرَشِیُّ عَنْ أَحْمَدَ الْأَنْصَارِیِّ عَنِ الْهَرَوِیِّ قَالَ: دَخَلْت عَلَی الرِّضَا (ع) فِی آخِرِ جُمُعَهٍ مِنْ شَعْبَانَ فَقَالَ یَا أَبَا الصَّلْتِ إِنَّ شَعْبَانَ قَدْ مَضَی أَکْثَرُهُ وَ هَذَا آخِرُ جُمُعَهٍ فِیهِ فَتَدَارَکْ فِیمَا بَقِیَ مِنْهُ تَقْصِیرَکَ فِیمَا مَضَی مِنْه… وَ أَکْثِرْ مِنْ أَنْ تَقُولَ فِیمَا بَقِیَ مِنْ هَذَا الشَّهْرِ- اللَّهُمَ إِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنَا فِیمَا مَضَی مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِیمَا بَقِیَ مِنْهُ.
پایان پیام/.
شبکه های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام / کانال ایتا / کانال سروش / پیچ اینستاگرام