زمان مطالعه: ۴ دقیقه

به گزارش خبرنگار عترتنا؛آیت الله «احمد عابدی» استاد درس خارج حوزه علمیه قم، روز گذشته چهارشنبه ۲۷ اردیبهشت ماه سالجاری در پایان جلسه درس خارج فقه خود که در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها برگزار شد، در ادامه مبحث خشم و غضب گفت: خشم معمولا از غرور و عجب و کبر بر می‌خیزد! انسانی که خود را از دیگران بالاتر می‌بیند، وقتی کسی چیزی می‌گوید سریع عصبانی می‌شود اما اگر خودش را از دیگران پایین‌تر و کمتر ببیند عصبانی نمی‌شود.

وی ادامه داد: کسی که زندگی‌اش زندگی دینی است کمتر خشم می‌کند! مثلا کسی که مسجد بیشتر می‌رود و نماز جماعت می‌خواند یا زیارت می‌رود، چنین کسی کمتر خشمگین می‌شود.

سه ویژگی محسنین که باعث می‌شود در محضر خدا باشند

این استاد حوزه علمیه قم با اشاره به سه ویژگی قرآنی محسنین گفت: خداوند در آیه ۱۳۴ آل عمران می‌فرماید: «الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ» کسانی که در سختی و در پنهانی صدقه می‌دهند و خشم را فرو مینشانند و از مردم عفو می‌کنند، خداوند نیکوکاران را دوست دارد. باب محسنین یک باب زیبای کلام است، به این معنا که کسانی که این کار را می‌کنند محسن هستند و خداوند محسنان را دوست دارد. پس کسانی که این سه کار را انجام می‌دهند محسن هستند و خداوند محسنان را دوست دارد.

محسن؛ همیشه خدا را حاظر و ناظر دیدن/ بالاترین احسان

مدیر دارالقرآن علامه طباطبایی قم با بیان اینکه محسن فقط به معنای نیکواری نیست بلکه بالاترین احسان این است که خود را همیشه در محضر خدا ببیند، گفت: حدیث معروفی از شیعه و اهل سنت از پیامبر (ص) نقل شده که ابوذر عرض کرد یا رسول الله احسان یعنی چه؟ پیغمبر اکرم (ص) فرمودند: «الإحسانُ أن تَعبُدَ اللّهَ کَأنَّکَ تَراهُ، فإن لَم تَکُن تَراهُ فَإنَّهُ یَراکَ»؛ احسان یعنی طوری عمل کنید و عبادت کنید که گویا خدا را میبنید و اگر شما خدا را نمی‌بینید، خدا شما را می‌بیند.

وی ادامه داد: به عبارتی کسی که همیشه خدا را حاضر و ناظر می‌داند او را محسن می‌گویند. محسن به معنی نیکوکاری نیست این یک درجه‌اش است اما بالاترین احسان این است که خودش را همیشه محضر خدا ببیند. اینکه عالم محضر خداست، محضر یعنی محل حضور و محسن باورش است که خدا حاضر و ناظر است، پس این شخص محسن است.

این استاد حوزوی افزود: پیغمبر (ص) یک مرده‌ای را دفن می‌کرد و خیلی دقیق قبر را میپوشاند و درست می‌کرد، فردی عرض کرد یا رسول الله می‌ترسید که مرده از قبر فرار کند؟! حضرت فرمودند: خدا رحمت کند بنده‌ای را که یک کاری را انجام میدهد، آن را درست انجام دهد. این کاری که انجام می‌دهد مردم که هیچ اما خدا که دارد می‌بیند که این کار را درست انجام دادید؟!

چکار کنیم که خدا را حاضر و ناظر بر اعمال خود ببینیم؟

عابدی با بیان اینکه با این سه ویژگی در این آیه می‌توان به این مرحله رسید که خدا را همیشه حاظر و ناضر بر اعمال خود دید، گفت: از این آیه شریفه و این دو حدیث استفاده می‌شود که کسی که می‌خواهد خدا را حاضر و ناظر بر خود ببیند سه ویژگی دارد، اول اینکه  در سختی و پنهانی انفاق می‌کند، دوم اینکه خشم را فرو می‌نشاند و سوم اینکه از مردم میگذرد و عفو می‌کند. چنین فردی با این سه ویژگی به این درجه می‌رسد که در همه حال چه در نماز و عبادت و در همه کارهایش خدا را ناظر براعمال و رفتار خود می‌بیند.

شرط توبه کردن و مقدمه خشم نکردن چیست؟

عابدی در ادامه به شرط پذیرش توبه اشاره و بیان کرد: خداوند در آیه ۱۵ سوره توبه می‌فرماید: «وَیُذْهِبْ غَیْظَ قُلُوبِهِمْ ۗ وَیَتُوبُ اللَّهُ عَلَیٰ مَنْ یَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ» اول خدا خشم و ناراحتی را از دل این افراد بر میدارد و توبه آن‌ها را میپذیرد که توبه متوقف بر خشم نداشتن است. پس کسی که می‌خواهد توبه کند شرط توبه غضب نکردن است.

وی مقدمه خشم نکردن را ترک گناهان کبیره دانست و گفت: در آیه ۳۷ سوره شوری می‌فرماید: «وَالَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ یَغْفِرُونَ» مقدمه فروع نشاندن خشم این است که انسان گناه کبیره انجام ندهد که در ابتدای آیه آمده است. فواحش هم حتما به معنی زنا نیست، بلکه شاید فواحش به معنی مطلق گناهان ناموسی است، چه زنا باشد و چه فحش ناموسی و چه نگاه حرام که مطلق اینها را می‌توان فواحش گفت. پس کسی اهل غضب نیست که اینجور گناهان را نداشته باشد.

گناهان ناموسی و مالی باعث خشم

وی افزود: نمونه‌های زیادی از رابطه گناهان مالی و ناموسی در خشم و غضب نقل شده که کسانی اهل خشم هستند که یا مال برای آن‌ها خیلی مهم است یا به گناهان ناموسی مبتلا هستند. البته دقت شود هر کس خشم کرد اینطور نیست که ما بگوییم این گناهان را کرده است، این اشکال دارد؛ اما اینطور است که کسی که گناهان مالی و ناموسی داشته باشد غضب خواهد کرد و به عبارت دیگر موجبه کلیه عکس آن جزئیه می‌شود نه کلی.

*اختصاصی عترتنا

پایان پیام/.

شبکه های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام  / کانال ایتا  / کانال سروش  / پیچ اینستاگرام / آپارات