زمان مطالعه: ۴ دقیقه

حجت‌الاسلام سید مهدی توکل در شرح دعای روز چهارم ماه مبارک رمضان گفت: در دعای امروز از خداوند درخواست کسب لذت عبادت و شکر نعمت را داریم.

به گزارش پایگاه تحلیلی عترتنا / دین و اندیشه: حجت‌الاسلام سید مهدی توکل، کارشناس احکام و محقق حوزه علمیه قم امروز شنبه ۲۸ فروردین ماه ۱۴۰۰ در چهارمین روز ماه مبارک رمضان به شرح دعای این روز پرداخت.

شرح دعای روز چهارم ماه مبارک رمضان

 اللَّهُمَّ قَوِّنِی فِیهِ عَلَى إِقَامَهِ أَمْرِکَ وَ أَذِقْنِی فِیهِ حَلاوَهَ ذِکْرِکَ وَ أَوْزِعْنِی فِیهِ لِأَدَاءِ شُکْرِکَ بِکَرَمِکَ وَ احْفَظْنِی فِیهِ بِحِفْظِکَ وَ سِتْرِکَ یَا أَبْصَرَ النَّاظِرِین؛ خدایا نیرومندم نما در این روز بر به پا داشتن فرمانت و بچشان در آن شیرینی یادت را و مهیا کن مرا در آن روز برای انجام سپاس گزاریت به کرم خودت و نگه دار مرا در این روز به نگهداری و پرده پوشی ات ای بیناترین بینایان.

روزه‌ی مقبول و در خواست یاری از خدا

مراد از فرمان خدا در این روز می‌تواند همان روزه گرفتن باشد ولی روزه‌ای که شرایط لازم را دارا باشد به این گونه که تمامی اعضای بدن، علاوه بر دهان، روزه دار باشند و از گناه دوری کنند و فقط همان کاری را انجام دهند که خداوند راضی است. همان گونه که امام سجاد ع عرضه می‌دارد: «وَ أَعِنَّا عَلَی صِیَامِهِ بِکَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِیکَ، وَ اسْتِعْمَالِهَا فِیهِ بِمَا یُرْضِیک» (صحیفۀ سجادیه، دعای ۴۴.)

برای انجام این مهم باید بخواهیم تا خداوند هم جسم ما را قوی کند و هم تصمیم و نیت ما را استوار سازد همان گونه که امیر مؤمنان ع در دعای کمیل عرضه می‌دارد: «یَا رَبِّ قَوِّ عَلَی خِدْمَتِکَ جَوَارِحِی وَ اشْدُدْ عَلَی الْعَزِیمَهِ جَوَانِحِی».

درخواست کسب لذت عبادت

سپس از خدا می‌خواهیم شیرینی عبادت و یاد خود را به ما بچشاند. استفاده از کلمۀ «أَذِقْنِی» که همان چشاندن است به این معنا است که همان گونه که انسان اگر آب و غذای لذیذی را بخورد، طعم آن را با تمام وجودش حس می‌کند، لذت عبادت را نیز کاملا درک نماید.

از مهمترین عوامل لذت نبردن از مناجات با خدا، روی آوردن به گناه و وابستگی به نعمت‌های دنیوی است. رسول خدا ص در روایتی می‌فرماید: «مَنْ کَانَ أَکْثَرُ هَمِّهِ نَیْلَ الشَّهَوَاتِ نَزَعَ مِنْ قَلْبِهِ حَلَاوَهَ الْإِیمَان» (مجموعۀ ورام، ج ۲، ص ۱۱۶.)

گاه انسان مشاهده می‌کند مدتی از عمرش گذشته ولی به مرور زمان لذت عبادت از او گرفته شده است و دیگر علاقۀ سابق را به مناجات با خدا ندارد.
نعمت‌های دنیا به گونه‌ای است که حتی نعمت‌های حلالش هم انسان را از یاد خدا غافل می‌کند. به همین دلیل امام سجاد ع می‌فرماید: «حُبُّ الدُّنْیَا رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَه»؛ (محبت به دنیا ریشۀ تمامی اشتباهات و گناهان است) (کافی، ج ۲، ص ۱۳۱، ح ۱۱.)

درخواست توفیق شکر نعمت

دیگر آنکه می‌خواهیم خداوند به ما توفیق دهد شکر نعمت‌های او را به جا آوریم. شکر گاه زبانی است به این شکل که فرد با گفتن «الحمد لله»، «شکرا لله» و مانند آن از خدا تشکر می‌کند.

ولی از آن بالاتر شکر عملی است یعنی انسان هر نعمتی که از طرف خداوند دریافت کرده است را در راه خدا به کار بگیرد. به این گونه که با چشم که یکی از مهمترین نعمت الهی است فقط چیزهایی را نگاه کند که خدا راضی است، در ذهنش فقط یاد خدا را بپروراند و از خاطرات گناه‌آلود و حتی لغو و بی‌فایده دوری کند. همین گونه است در مورد تمامی اعضای بدن، خانه، و هر نعمتی که از خدا دریافت کرده است.

بالاتر از آن شکر قلبی است یعنی قلبا به آنچه خدا به او داده راضی باشد و حتی در سختی‌ها هم قلبی شاکر داشته باشد و بداند که همین سختی یا موجب می‌شود که گناهانش بخشیده شود، یا مقامش بالا رود و یا به نعمت‌های بسیار دیگری در روز قیامت دست یابد.

درخواست محفوظ بودن از گناه

 آنگاه می‌خواهیم که خداوند ما را در پناه خود حفظ کند تا مبادا در این دنیا که مظهر غفلت از یاد اوست به گناه و اشتباه مبتلا شویم. همچنین با «سِتر» و ستار العیوب بودنش گناهان ما را بپوشاند و از ما بگذرد و ما را در میان مردم رسوا نسازد.

در خاتمه از خداوند که از هر بیننده‌ای بیننده‌تر است می‌خواهیم این دعاها را در حق ما مستجاب نماید. او هم از نیت‌ها و تصمیم‌هایی که داریم باخبر است و هم از تمامی روحیات و خلق و خوی ما و هر آنچه در آشکار و نهان انجام می‌دهیم. به راستی باید به درگاه چنین خدایی روی آورد و فقط از او که بالاترین و آگاه‌ترین طبیب است درمان را طلبید.

اگر انسان عمری در همین دنیا به یاد و عبادت خدا مشتاق باشد، عبادات را به شکل کامل انجام دهد و به دنیای فانی و زودگذر وابسته نباشد. مشتاق مرگ و دیدار خدا خواهد بود همان گونه که در روایت است که امام حسین ع در اوج تشنگی و خستگی لحظه به لحظه که به زمان شهادت نزدیکتر می‌شد آثار خوشحالی در صورتش نمایان‌تر می‌گشت.

*اختصاصی عترتنا