زمان مطالعه: 3 دقیقه

به گزارش عترتنا؛محمدعلی انصاری، مفسر قرآن کریم، شامگاه جمعه ۱۸ آذر ماه با محوریت آیه ۱۴ سوره تغابن در فضای مجازی برگزار شد که به بیان راهکار قرآن در برخورد با ناملایمات خانوادگی پرداخت و در این رابطه درباره سه مفهوم عفو، صفح و غفران توضیح داد. گزیده مباحث آن را در ادامه می‌خوانید؛

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِکُمْ وَأَوْلَادِکُمْ عَدُوًّا لَکُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ إِنَّمَا أَمْوَالُکُمْ وَأَوْلَادُکُمْ فِتْنَهٌ وَاللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ»

ترجمه: اى کسانى که ایمان آورده‌اید در حقیقت برخى از همسران شما و فرزندان شما دشمن شمایند از آنان بر حذر باشید و اگر ببخشایید و درگذرید و بیامرزید به راستى خدا آمرزنده مهربان است اموال شما و فرزندانتان صرفا [وسیله] آزمایشى [براى شما]یند و خداست که نزد او پاداشى بزرگ است.

این آیه دستور می‌فرماید. اول «فَاحْذَرُوهُمْ». حذر به معنای مراقب جدی بودن نسبت به آسیبی است که ممکن است پیش بیاید. وقتی انسان به موضوعی توجه کند می‌تواند برای آن چاره‌اندیشی کند. سه راهکار بعدی چنین است: «إِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ».

اگر با زن یا شوهر یا فرزندانی مواجه شدیم که سبک زندگی آنها انسان را از خداوند دور می‌کند و به دنیا نزدیک می‌کند چه باید کرد؟ گذشته از مراقبت و پیشگیری چه باید کرد؟

عفو کردن

اول «عفو» است. عفو به معنای مقابله به مثل نکردن و پیگیری نکردن است. بنا نیست شما مقابله به مثل کنید و محیط خانه را به میدان جنگ بدل کنید بلکه باید کار دیگری انجام دهید. پس ابتدا باید نگاه را اصلاح کرد و نگاه، نگاه عفو باشد نه جنگ و ستیزه کردن.

صفح کردن

به دنبال عفو، امر به صفح می‌شود. گاه ما یک نفر را می‌بخشیم اما کاری که کرده را فراموش نمی‌کنیم و همیشه خاطره آن را در دل خودمان داریم. نتیجه این می‌شود هر وقت با آن فرد مواجه می‌شویم چیزی که ابتدا به ذهنمان می‌آید همان خاطره است و خود این خاطره موجب می‌شود رفتار من با او فرق کند. تا زمانی که این خاطره در ذهن می‌ماند این اثر سوء را دارد.

صفح به این معنا است که آن عمل را به تمام معنا از صفحه دل و ذهن پاک کنید.

مهمترین حجاب و مانع

از مهمترین حجاب‌ها و موانعی که نمی‌گذارد انسان طعم شهود درونی را بچشد و لذت‌هایی را در ارتباط با خداوند درک کند همین کینه‌ها و بغض‌های درونی است.

پس صفح یعنی انسان از دل برون می‌برد و بر زبان هم جاری نمی‌کند و کنایه‌ای هم بر زبان نمی‌آورد: «وَلْیَعْفُوا وَلْیَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ» باید مؤمنان عفو و صفح پیشه کنند و از بدیها درگذرند، آیا دوست نمی‌دارید که خدا هم در حق شما مغفرت (و احسان) فرماید؟ و خدا بسیار آمرزنده و مهربان است. (آیه ۲۲ نور)

غفران و بخشش

کار سوم که باید انجام دهیم «غفران» است، غفران به معنای پوشاندن است.

استغفار به معنای آمرزیدن نیست. پیامبر(ص) فرمود من هر روز هفتاد بار استغفار می‌کنم. پیامبر(ص) که معصوم بود از چه استغفار می‌کرد؟ اسغفار یعنی طلب زیر چتر حمایت و پوشش خداوند رفتن. زیر پوشش خدا قرار گرفتن گاهی به این معنا است که گناهان آمرزیده شود، گاه به این معنا است که توفیقات ما افزوده شود.

پس دستور آیه این است؛ همسر یا فرزندی که راه اشتباه می‌رود و مانع تقرب شما به خدا می‌شود را تحت پوشش خود بگیرید و آنها را یاری کند. در روایات داریم خداوند رحمت می‌کند پدر و مادری که فرزند خود را در مسیر نیکی و احسان کمک می‌کند.

در نتیجه خداوند هشدار می‌دهد که مراقبت این آسیب باشید و در نهایت ابتدا نگاه عفو و منع پیگردی داشته باشد، دوم اینکه آن خاطره را از دل و ذهن خود بیرون کنید و سوم اینکه همسر و فرزند را تحت چتر حمایتی و تربیتی خود قرار دهید.

*ایکنا

پایان پیام/.

شبکه های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام  / کانال ایتا  / کانال سروش  / پیچ اینستاگرام