زمان مطالعه: 4 دقیقه

به گزارش خبرنگار عترتنا؛ آیت‌الله «سید یدالله یزدان‌پناه» شامگاه چهارشنبه ۱۲ مهرماه در پنجمین جلسه هفتگی درس اخلاق خود با موضوع سلوک اجتماعی نکاتی را درباره زیارت امین‌الله و دستورات شریعت در سه ساحت دنیا، آخرت و فوق آخرت بیان کرد که در ادامه گزیده سخنان این استاد اخلاق می‌آید.

توصیه به انس روزانه با زیارت امین‌الله

با زیارت امین‌الله روزانه مأنوس باشید. روایت از امام باقر علیه‌السلام است که این زیارت که اصلش برای امیرالمؤمنین علیه‌السلام است، برای سایر ائمه هم می‌توان خواند.

بعضی‌ها، هر روز برنامه ثابت روزانه امین‌الله دارند، علاوه‌برآن چون زیارت کوتاهی است و راحت می‌شود حفظ کرد، هر وقت فرصت دارند باز هم می‌خوانند؛ در اوایل سخت نگیرید، بخوانید و رد شوید؛ ولی به‌مرور به معانی توجه کنید.

سه بخش زیارت امین‌الله

زیارت امین‌الله سه بخش است؛ بخش اول در باب ولایت که من معتقدم همیشه ولایت در کنار توحید بهترین راه‌ها برای ماست. بخش دوم در باب توحید که خودش دو بخش است. بخش اولش دعا است که شکر و صبر و تقوا و خلقیات ناب اولیای الهی را از خدا می‌خواهد. کسی این دعاها را زیاد بخواند به‌مرور دغدغه سلوکی پیدا می‌کند، دغدغه لقاء الهی پیدا می‌کند. این دعاها هم دعاهایی است که خدا را خوش می‌آید و بخش سوم در باب ثنای الهی است.

ناز دادن خدا و حمد و ثنای خدا، اول زیارت هم این‌گونه شروع می‌شود: «اللَّهُمَّ إِنَّ قُلُوبَ الْمُخْبِتِینَ إِلَیْکَ وَالِهَهٌ»، چهار فراز اولش فضای ناب عرفانی دارد.

می‌دانیم در آداب دعا هست که اول حمد خدا بگوید و کمی گُر که گرفت، بعد از خدا بخواهد؛ در روایت است اگر کسی مشغول حمد باشد و دعای اصلی یادش برود، خدا بهتر از آن را به او می‌دهد. چرا؟ چون همین حمد بهتر از آن است. متأسفانه ما شعر و ادبیات در باب ثنای حق کم داریم.

به پنج تن زیاد متوسل شوید

آخر زیارت هم عجیب است، می‌گوید خدایا از ما بپذیر به حق پنج تن آل عبا که می‌خوانید: «اللّٰهُمَّ فَاسْتَجِبْ دُعائِی، وَاقْبَلْ ثَنائِی، وَاجْمَعْ بَیْنِی وَبَیْنَ أَوْلِیائِی، بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَعَلِیٍّ وَفاطِمَهَ وَالْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ» کلاً یاد بگیریم اسم پنج تن را زیاد ببریم.

هر چه داریم از آل الله است، بهترین راه ما این بزرگواران هستند. همیشه کنار توحید و خدا، ولایت را داشته باشید.

دستورهای شریعت در سه ساحت: دنیا، آخرت، فوق آخرت

دستورات دین در سه ساحت است. دنیا و آخرت و فوق آخرت؛ یعنی هر چه دین می‌گوید انجام دهید هر سه ساحت را آباد می‌کند و اگر چیزی را منع می‌کند، هر سه را ویران می‌کند.

منظور از دنیا یعنی آنچه در این هفتاد هشتاد سال نیاز داریم برای زندگی معنوی (لذا دنیا به معنی دنیای حیوانی نیست).

منظور از آخرت یعنی بهشت و جهنم.

منظور از فوق آخرت یعنی توحید و معنویت ناب.

چند مثال از سه ساحتی بودن دستورات شریعت

نماز

بوعلی سینا از قانون دین ابراز تعجب می‌کند و آن اینکه مثلاً نماز هر سه ساحت را تأمین می‌کند. خود بوعلی می‌داند که قانون‌گذار هنر کند به فکر دنیاست؛ اما نماز هر سه ساحت را تأمین می‌کند.

۱- اصل نماز که برای قرب الی الله و معنویت است، این که معلوم است.

۲- حال نماز برای آخرت است. این هم کلی روایت دارد که اولین سؤال از نماز است؛ ان قبلت قبل ما سواها و…

۳- همین نماز دنیا را هم آباد می‌کند. در حافظه مردم همیشه احترام به قانون‌گذار و سنت‌گذار باید باشد. یک فایده دنیوی نماز این است که احترام به سنت‌گذار را می‌خواهد دائماً در ذهن مردم حفظ کند.

ازدواج

۱- به لحاظ دنیوی که ازدواج و تشویق به برخی حالات ازدواج معلوم است سامان ویژه‌ای به جامعه می‌دهد.

۲- به لحاظ اخروی کلی روایت راجع به ازدواج داریم که مطلب معلوم است.

۳- اما در مورد اثر فوق اخروی، روایت داریم که «هیچ بنایی نزد خداوند محبوب‌تر از بنای ازدواج نیست.» بنای محبوب نزد خداوند یعنی چیزی که خشنودی خدا را می‌آورد و این یعنی اثر فوق آخرت.

آثار و تبعات گناه در هر سه ساحت

دقیقاً نقطه مقابل احکام و واجبات، همین ماجرا برای گناهان هم صادق است. الحمدلله تمدن غرب جلوی چشم ماست و می‌شود نشان داد که عدم پایبندی به احکام دین، چه نتیجه‌ای را دارد؟ مثلاً ربا یا تهمت یا غیبت این‌ها دنیا را هم خراب می‌کنند.

حواسمان باشد بخواهیم دنیایمان شیرین باشد باید غیبت را ترک کنیم. غیبت با اینکه از یک گناه پنهانی است و یک نفر خبر می‌دهد، ولی دنیا را خراب می‌کند. در برزخ و آخرت هم مانند خوردن گوشت مرده برادر است و در ساحت سوم هم بدانیم که کدورت باطن می‌آورد، آن هم دوری از خدا می‌آورد.

نسبت دنیا و آخرت چیست؟

آخرت جدای از این دنیا نیست. اساساً انسان با آنچه در دنیا می‌کند خود را می‌سازد. جان خود را می‌سازد. اعمالی نیست که انجام دهید و تمام می‌شود. اگر چیزی بگویید خوب بگویی نور و بد بگویی ظلمت می‌شود. کسی این منطق را بفهمد، برخی از کارهای غربی‌ها جفاست. مگر می‌شود بگویید به دنیایش کار دارم، اما به آخرت نه؟ بلکه بالاترش را می‌گوییم آخرت ما همین‌الان حاضر است.

علامه طباطبایی ذیل آیه شریفه «لَقَدْ کُنْتَ فِی غَفْلَهٍ مِنْ هذا فَکَشَفْنا عَنْکَ غِطاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ» (۲۲ ق) می‌فرماید: به جان خودم قسم، آخرت هم اکنون حاضر است؛ لذا کسانی که قوی شدند اگر کسی را ببینند، می‌توانند بگویند او بهشتی است یا جهنمی.

پایان پیام/.

شبکه های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام  / کانال ایتا  / کانال سروش  / پیچ اینستاگرام