زمان مطالعه: 3 دقیقه

به گزارش عترتنا؛ آیین بزرگداشت عالم ربانی مرحوم آیت‌الله سیدمحمدکاظم ارفع به همراه رونمایی از کتاب «چهل منزل سلوک» عصر دوشنبه ۱۸ دی با سخنرانی آیت‌الله محمدباقر تحریری؛ تولیت مدرسه مروی در مجموعه فرهنگی سرچشمه برگزار شد که گزیده آن را در ادامه می‌خوانید؛

جایگاه علم و عالم

بحث من درباره جایگاه علم و عالمی است که مورد توجه خدای متعال است. خداوند در قرآن می‌فرمایند که برای دو دسته از انسان‌ها درجاتی قرار داده است؛ «یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ؛ خدا [رتبه] کسانى از شما را که گرویده و کسانى را که دانشمندند [بر حسب] درجات بلند گرداند». خدا که رفیع الدرجات است نسبت به این دو دسته یک عنایت ویژه دارد.

اساسا زندگی دنیا به گونه‌ای است که برای گذران آن انسان‌ها مختلف هستند، برای تامین نیازمندی‌های گوناگون انسان‌ها مختلف هستند، منتهی این درجات دنیایی که برای انسان در سطوح مختلف هست یک زمینه‌ای است تا درجات واقعی خود را بفهمیم چیست و آن را دنبال کنیم. آن درجاتی که هم زندگی سعادتمندانه حقیقی دنیا را برای ما تامین می‌کند و از آن مهمتر زندگی سعادتمندانه ابدی ما را تامین می‌کند؛ روی این نکته خیلی باید توجه کرد.

پنج ویژگی عالم عامل

روایتی وارد شده است که مضامین این روایت در این مرد بزرگ تجلی کرده بود و رهبری کسانی که با آنها ارتباط داشت در این چند مسئله ظهور و بروز دارد. پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند نزد این چند گروه از علما بروید و با آنها ارتباط داشته باشید. متن روایت چنین است: «لا تَجْلِسوا إلاّ عندَ کُلِّ عالِمٍ یَدْعوکُم مِن خَمْسٍ إلى خَمسٍ: مِن الشَّکِّ إلى الیَقینِ، و مِن الرِّیاءِ إلى الإخْلاصِ، و مِن الرَّغْبَهِ إلى الرَّهبَهِ، و مِن الکِبْرِ إلى التّواضُعِ و مِن الغِشِّ إلى النّصیحَهِ» یعنی تنها در محضر دانشمندانى نشینید که شما را از پنج چیز به پنج چیز فرا مى‌خوانند: از دو دلى به یقین، از ریا به اخلاص، از دنیاخواهى به دنیاگریزى، از تکبّر به فروتنى و از ناخالصى به خلوص.

دارا بودن یقین و اخلاص

اولین ویژگی یقین است. کسی که خودش به یقین رسیده باشد می‌تواند انسان را از شک به یقین برساند. یقین علائمی دارد که باید این علائم را در خودمان پیگری کنیم و ببینیم به یقین رسیدیم یا نه.

ویژگی دوم اخلاص است. ایشان اینگونه بود و عمری در عبادت و تدریس و ارتباط با مومنین خودش را اینگونه نشان داد.

دعوت مردم به دنیاگریزی

ویژگی سوم این است که انسان را از دنیاگرایی به ترس از قیامت دعوت کند. این نشان‌دهنده این است هر جا یک تنبهی باشد این شخص آنجا حاضر است. باید تدین به دین و پیاده کردن دین برایش اصل باشد و توجه به شئون دنیا در حرکاتش نقش‌آفرین نباشد. پیامبر می‌فرمایند این عالم است که می‌تواند ما را بپروراند و تربیت کند.

دعوت به تواضع و دلسوزی

ویژگی چهارم این است که انسان را از خودبزرگ‌بینی به تواضع دعوت می‌کند. این تواضع در زندگی این استاد بزرگوار نمایان بود. فرمودند کسی که برای خدا تواضع داشته باشد خدا او را بالا می‌برد. علم یک آسیب‌هایی دارد، آسیب‌هایی که نمایش ندارد ولی ممکن است درون عالم ظهور و بروز داشته باشد. ما باید خودمان را اینگونه محک بزنیم.

ویژگی پنجم اینکه انسان را از بدخواهی به دلسوزی دعوت می‌کند. این دلسوزی یکی از اوصاف خوب انسان مومن است. اصلا نصیحت‌گری از اوصاف الهی است که در راس انسان‌ها انبیا این ویژگی را داشتند و سپس آن عالمانی که دین‌باور بودند که در هر زمان و موقعیتی از نصیحتگری و دلسوزی دریغ نداشتند. این درجاتی که خدا برای انسان در نظر گرفته با تحقق این کمالات برای انسان امکان‌پذیر می‌شود.

*ایکنا

پایان پیام/.

شبکه های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام  / کانال ایتا  / کانال سروش  / پیچ اینستاگرام / آپارات