زمان مطالعه: ۴ دقیقه

به گزارش عترتنا،نهم بهمن ماه مصادف با سالروز رحلت میرزا اسماعیل دولابی از عارفان و سالکان الهی است، وی در سال ۱۲۸۲ در منطقه دولاب از توابع تهران به دنیا آمد. وی در جوانی به شغل کشاورزی اشتغال داشت و در عین حال در جلسات درس علمای دینی مانند آیت‌الله سید محمدشریف شیرازی، شاه‌آبادی، بافقی،غلامعلی قمی و محمدجواد انصاری همدانی شرکت می کرد و در کربلا هم پای جلسات عرفانی مرحوم سید هاشم حداد از شاگردان برجسته آیت‌الله قاضی می رفت و بعدها خودش جلسات وعظی در تهران برگزار می‌کرد و مفاهیم عرفانی و اخلاقی را به زبان ساده بیان می‌نمود. وی سرانجام در ۹ بهمن سال ۱۳۸۱ش درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) دفن شد.

بدین مناسبت با آیت الله «محمدصالح کمیلی خراسانی» از اساتید برجسته عرفان اسلامی و از شاگردان عارف بالحق مرحوم سید هاشم حداد درباره نحوه آشنایی وی با مرحوم میرزا اسماعیل دولابی به گفتگو نشستیم. آنچه در ادامه می‌خوانید گفت‌وگوی امیرمحسن سلطان‌احمدی با این استاد برجسته عرفان اسلامی و یادگار مکتب عرفانی نجف است که ما را به حال و هوا سلوکی آن دوران می‌برد.

میرزا اسماعیل مصداق آیه ۱۹۱ سوره آل‌عمران بود

آیت‌الله کمیلی خراسانی در ابتدای این گفتگو مرحوم دولابی را مصداق آیه ۱۹۱ سوره آل عمران دانست و اظهار کرد: رفیق عزیز و معظم ما جناب مرحوم مغفور میرزا اسماعیل دولابی رحمت الله علیه مصداق آیه ۱۹۱ سوره آل عمران بود که خداوند در این آیه می فرماید: «الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ؛آنها که در هر حالت، ایستاده و نشسته و خفته خدا را یاد کنند و دائم در خلقت آسمان و زمین بیندیشید».

وی درباره نحوه آشنایی و رفاقتش با مرحوم دولابی، گفت: رفاقت ما به سال‌های دیرین درگذشته بر می‌گردد که در جلسات سلوکی کربلا که به محضر استادمان آیت الحق مرحوم سید هاشم حداد می‌رفتیم با ایشان آشنا شدم.

حال و هوای جلسات سلوکی شاگردان عارف الحق مرحوم حداد در کربلا

این استاد عرفان اسلامی درباره جلسات سلوکی شاگردان مرحوم سید هاشم حداد در کربلا و حضور مرحوم دولابی در این جلسات بیان کرد: به‌خوبی یادم است که در کربلا که به زیارت حرم مطهر امام حسین (ع) و ابوالفضل‌العباس (ع) مشرف می‌شدیم بعد خدمت استادمان آیت الحق مرحوم سید هاشم حداد می‌رسیدیم که من از نجف می‌آمدم به‌اضافه رفقای سلوکی عراقی یک تعداد از رفقا ایرانی بودند که بعد از زیارت حرم خدمت استاد می‌رسیدند که مرحوم میرزا اسماعیل دولابی نیز به این جلسات می‌آمدند.

وی در ادامه به محل برگزاری این جلسات اشاره و افزود: مرحوم استاد آن زمان دو تا منزل در اختیارشان بود که یکی منزل کوچکی بود که منزل شخصی خودشان بود و منزل دوم هم منزلی بود که خاندان شرکت از اصفهان آن را در اختیار ایشان گذاشته بودند که نزدیک منزل شخصی ایشان بود که این خانه یک خانه مخروبه‌ای بود که بعد بازسازی شد و رفقا که می‌آمدند در این خانه سکنی می‌گرفتند و جلسات سلوکی و عشقی شروع می‌شد و رفقا اینجا جمع می‌شدند.

وی ادامه داد: معمولاً وقتی رفقای سلوکی به کربلا می‌آمدند بعد از زیارت در این منزل جمع می‌شدند و مجلس رفقای سلوکی اینجا بود.

تبادل شراط طهور الهی بین شاگردان سلوکی در این جلسات

آیت‌الله کمیلی خراسانی این جلسات سلوکی را محل تبادل شراب طهور الهی توسط رفقای سلوکی به یکدیگر دانست و گفت: بنده هم آن موقع که در این جلسات شرکت می‌کردم حاج میرزا اسماعیل هم به جمع ما پیوست و در این جلسات شرکت می‌کرد. در این جلسات سلوکی رفقا قرآن‌خوانی، مناجات‌خوانی می‌کردند و گاهی هم شعرخوانی می‌نمودند و از شراب عشق طهور الهی با یکدیگر تبادل داشتند.

وی ادامه داد: یادم می‌آید حاج عبدالزهرا گرعاوی گاهی اوقات چای به دست بین رفقا می‌آمد و دور می‌زد و مثل یک شراب طهور الهی به رفقا چای تقدیم می‌کرد که خداوند نیز به بهشتیان از جام‌های بهشتی این شراب طهور را می‌نوشاند که قرآن می‌فرماید: «وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا، و پروردگارشان از شرابی پاکیزه سیرابشان سازد.» یک چنین حالات عشقی بین رفقا بود.

بروز و ظهور عشق الهی از میرزا اسماعیل در این جلسات

این شاگرد برجسته آیت‌الله الحق مرحوم سید هاشم حداد درباره حالات و توجهات مرحوم دولابی در این جلسات، اظهار کرد: مرحوم میرزا اسماعیل دولابی با اینکه شاعر نبود؛ اما در این جلسات مثل یک شاعر عشقش گُل می‌کرد و شعری دست و پا شکسته می‌گفت که هنوز صدایش در گوشم است؛ اما وقتی ما چهره ایشان را که نگاه می‌کردیم می‌دیدیم که صورت ایشان کاملاً از عشق الهی قرمز شده است و به‌شدت به حرارت عشق بروز و ظهور داشت تاحدی‌که در سر و صورت و زبانش کاملاً مشخص بود که هر کس به ایشان نگاه می‌کرد متحول می‌شد.

وی ادامه داد: میرزا اسماعیل با این شور وسط جلسه می‌آمد و به‌عنوان یک شاعر که می‌خواهد شعر بخواند با همان حرارت عشق الهی شروع به شعرخوانی مناجاتی با پروردگار می‌کرد و جلسه را گرم می‌نمود. این بخشی از خاطراتی بود که از ایشان در کربلا داشتم.

ادامه ارتباط با میرزا اسماعیل در تهران/ظهور و بروز عشق الهی در جلساتش

آیت‌الله کمیلی خراسانی به ادامه ارتباطش با مرحوم دولابی بعد از بازگشت از عراق به ایران اشاره و گفت: بعدها که به ایران آمدم و در قم اقامت پیدا کردم در ایام حیات میرزا اسماعیل با ایشان در ارتباط بودم و به منزل ایشان تردد داشتم که حتی به آن اتاق مخصوص ایشان که بعدها به‌عنوان حسینیه معروف شد می‌رفتم و آنجا خلوتی دو نفری داشتیم و با هم می‌نشستیم و گفتگوهای سلوکی عرفانی داشتیم و با هم صفا می‌کردیم.

وی ادامه داد: در این حالت‌ها یک حالت عشقی از ایشان بروز و ظهور داشت و در جلسات هم کسانی که پای منبر ایشان می‌آمدند این بروز و ظهور عشق الهی را از ایشان می‌دیدند.

این استاد عرفان اسلامی در پایان گفت: امیدوارم در این ایام سالروز ارتحال ایشان توجهات قلبی و معنوی ما نیز همچون این بزرگان به خدا شدت بیشتری پیدا کند و روح آن مرحوم نیز از ما شاد باشد.

گفت‌وگو: امیرمحسن سلطان‌احمدی

*اختصاصی عترتنا

پایان پیام/.

شبکه های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام  / کانال ایتا  / کانال سروش  / پیچ اینستاگرام / آپارات