زمان مطالعه: ۴ دقیقه

مدارا کردن با مردم از ویژگی‌های پیامبر (ص) بود

به گزارش خبرنگار عترتنا؛حجت‌الاسلام‌والمسلمین «ناصر رفیعی» روز گذشته سه‌شنبه ۱۱ مهرمان سال جاری در مراسم جشن ولادت پیامبر (ص) و امام صادق (ع) که در حسینیه آیت‌الله حق‌شناس تهران برگزار شد، با بیان اینکه مداراکردن با مردم از ویژگی‌های پیامبر (ص) بود، گفت: امروز جامعه نیازمند مدار است.

مدارا در روایات

وی اظهار کرد: روایات زیادی درباره مداراکردن با مردم است. خداوند وقتی پیامبر (ص) را مبعوث نمودند در کنار امر به واجبات به مدارا با مردم نیز امر نمود که در روایتی نبوی حضرت فرمودند: «أَمَرَنی رَبّی بِمُداراهِ النّاسِ کما أَمَرَنی بِأَداءِ الفَرائِضِ» خداوند مرا به مدارای با مردم امر فرمود. چنان که به انجام واجبات امر فرمود. (الکافی، جلد ۲، ص ۱۱۷)، همچنین در روایتی دیگر حضرت فرمودند: «مُداراهُ النّاسِ نِصفُ الإیمانِ» مداراکردن با مردم نصف ایمان است. (الکافی: ۲/۱۱۷/۵۹)، و امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) نیز ضمن تأکید بر مدار کردن با مردم فرمودند: «سَلامَهُ الدِّینِ وَ الدُّنیا فی مُداراهِ النّاسِ»، سلامت دین و دنیا، در مداراکردن با مردم است.

منظور از مدارا

این استاد حوزه با بیان اینکه مدارا غیر از کوتاه‌آمدن و عقب‌نشینی است، گفت: مدارا عقب‌نشینی از اصول نیست که مثلاً خمس را بگویید به‌جای یک‌پنجم یک‌دهم بدهید این عقب‌نشینی است، مدارا در شیوه اجرا است نه در اصول.

سه کلیدواژه زندگی

وی به سه کلیدواژه مهم زندگی اشاره و بیان کرد: در روایتی به سه کلیدواژه مهم زندگی اشاره شده که سه چیز اگر در زندگی نباشد زندگی ناقص است؛ اولین چیز ورع و تقوا است که انسان مدیریت گناه داشته باشد که بتواند به گناه نه بگوید، این قدرت و توان مدیریت ترک گناه خیلی مهم است، دوم قدرت مداراکردن و کنارآمدن با مردم و درگیرنشدن با آن‌ها است و سوم تحمل افراد جاهل و نادان و ناآگاه است که اینها سه کلیدواژه مهم زندگی است.

مدارا در دین‌داری

حجت‌الاسلام رفیعی در ادامه به برخی موارد مداراکردن اشاره و مدارا در دین‌داری را یکی از این موارد مدارا نمودن برشمرد و گفت: یکی از موارد دین‌داری مداراکردن است، امروز دین‌داری کم شده است از جمله حجاب که مظهر دین‌داری است در جامعه کم شده است. دین شامل اعتقادات و اخلاق و احکام است.

وی ادامه داد: نباید کاری کنید که نفرت دین‌داری ایجاد شود گاهی افراط‌وتفریط در دین باعث دین‌زدایی می‌شود و جاهل در دین یا تند می‌رود یا کُند! حتی احکام اسلام یک‌دفعه وارد نشد؛ بلکه تدریجی بود و ما نیز باید در دین‌داری مدارا کنیم که کسی دین زده نشود.

مدارا با عموم مردم

این استاد حوزه به مدارا با عموم مردم اشاره و بیان کرد: از دیگر موارد مدار کردن مدارا با عموم مردم است. معمولاً مردم با افکار مختلف هستند و همه با میل و فکر ما نیستند و باید با همه مردم مدارا کرد؛ چون جامعه یکدست نیست حتی در سیره نبوی هم حضرت با عموم مردم مدارا می‌کرد.

مدارای با خانواده و فرزندان

حجت‌الاسلام رفیعی مدارا با خانواده و فرزندان را از دیگر موارد مداراکردن دانست و گفت: از دیگر موارد مداراکردن مدارا با خانواده و فرزندان است. امام صادق علیه‌السلام در روایتی فرمودند: «إنّ المَرءَ یَحتاجُ فی مَنزلِهِ و عِیالِهِ إلی ثلاثِ خِلالٍ یَتَکَلَّفُها و إن لَم یَکُن فی طَبعِهِ ذلکَ: مُعاشَرَهٍ جَمیلهٍ، و سَعَهٍ بِتَقدِیرٍ، و غَیرَهٍ بتَحَصُّنٍ» مرد برای اداره منزل و خانواده خود به سه خصلت نیاز دارد که اگر هم به طور طبیعی آن‌ها را نداشته باشد، باید خود را به تکلّف در آن‌ها وا دارد: خوش‌رفتاری، گشاده‌دستی سنجیده، و غیرت بر حفاظت از آن‌ها.

وی ادامه داد: پیامبر (ص) در خانه وقتش را به سه قسم تقسیم می‌کردند که بخشی برای‌خدا و بخشی برای خودشان و بخشی برای خانواده بود که امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند حضرت هیچ‌وقت بخش خانواده را فدا نمی‌کرد؛ اما بخش دوم که برای خودشان بود را فدای دیگر بخش‌ها می‌کرد.

وی افزود: در بهشت جایی به نام دارالفلاح است که برای کسانی است که فرزندانشان را در دنیا خوشحال می‌کنند. متأسفانه برخی از والدین امروز فرصت گفتگو با بچه‌های خود را ندارند و از همان کودکی یک گوشی تلفن همراه به بچه دادند و این‌گونه آن را آرام کردند درصورتی‌که اصل انحراف را به او داده‌اند. یا اینکه برخی والدین از بچه‌های خود بد می‌گویند و غیبت آن‌ها را می‌کنند درصورتی‌که باید با نوجوان و جوان مدارا کرد؛ چون ذات آن‌ها پاک است و باید دقت کرد که با آن‌ها درگیر نشوید که با اختلاف و درگیری مشکلی حل نمی‌شود.

مدارا با خطاکار

حجت‌الاسلام رفیعی در ادامه به مدارای با خطاکار اشاره و بیان کرد: از موارد دیگر مداراکردن مدارای با خطاکار است؛ اما معاند بحثش جداست ولی کسی خطایی کرده اما قابل تغییر است و باید با چنین فردی مدارا کرد، بالاخره ما دلسوزتر از خدا نیستیم خدا عفو دارد و می‌بخشد. آیه ۱۹۹ سوره اعراف جامع‌ترین آیه است که خداوند توصیه به عفو و گذشت نموده و می‌فرماید: «خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ» طریقه عفو و بخشش پیش‌گیر و امت را به نیکوکاری امر کن و از مردم نادان روی بگردان.

وی ادامه داد: پیامبر (ص) از جبرئیل راهکار این آیه را خواست و جبرئیل سه راهکار را گفت که هر کس از فامیل با تو قطع ارتباط کرد تو برو وصل کن، هر کس کینه به تو داشت تو ببخشش و هر کس تو را محروم کرد؛ مثلاً ماشینش را خواستی نداد بعد او روزی ماشین شما را به او بده. خلاصه بحث اینکه مدارا نصف ایمان است و موارد دیگری هم از جمله مدارا با بیمار و مدیون و دیگر موارد هم دارد.

به کوشش: سلطان احمدی

*اختصاصی عترتنا