زمان مطالعه: ۷ دقیقه

به گزارش خبرنگار عترتنا،به طورکلی عبادت در برخی از زمان ها و مکان ها مؤثرتر است از همین رو هرچند زیارت مرقدهای مطهر و حرم‌های شریف ائمه معصومین(ع) در همه زمان‌ها مفید و مناسب است اما برخی از ایام هستند که زیارت در آن مورد تأکید بیشتری واقع شده است و از آنجا که زیارت از بهترین راه‌های تقرب به خدای متعال است،نباید ازآن غفلت ورزید،بلکه باید فرصتها راغنیمت شمرد و در روزهایی که اهمیت بیشتری برای این موضوع در منابع روایی آمده است به زیارت ایشان شتافت.

روز بیست‌وسوم ذی‌القعده که بنا برقولی درچنین روزی آن حضرت به شهادت رسیده‌اند از جمله روزهایی که شیخ عباس قمی در مفاتیح‌الجنان و نیز سیدبن‌طاووس در اقبال‌الاعمال برای زیارت امام رضا(ع) استحباب ذکر کرده‌اند و به نظر می رسد به استناد همین کلام سید بن طاووس است که روز بیست و سوم این ماه به عنوان روز زیارتی حضرت مشهور شده است و زیارت ایشان از دور و نزدیک مورد توجه قرار گرفته است.

بدین مناسبت عترتنا با آیت‌الله «سید‌جلال مجد هاشمی» از شاگردان برجسته امام خمینی(ره) و علامه طباطبایی(ره) و امام جماعت مسجد جامع غدیر ضرابخانه پاسداران تهران درباره اهمیت زیارت امام رضا(ع) در روز ۲۳ ذی‌القعده گفت‌وگو نموده است که مشروح این گفت‌وگو به کوشش محسن سلطان احمدی در ادامه می‌آید.

*اهمیت زیارت امام رضا(ع) در بیست‌وسوم ذی‌القعده

آیت‌الله مجدهاشمی در ابتدای این گفت‌وگو درباره اهمیت زیارت رضوی در ماه ذی‌القعده خصوصا در روز ۲۳ ذی‌القعده گفت: روز ۲۳ ذی القعده الاحرام روز زیارتی مخصوص امام رضا (ع) است که از گذشته در سیره بزرگان حوزه این زیارت از راه دور و نزدیک مرسوم و مورد توصیه بوده است اصلا ماه ذی القعده متعلق به امام رضا علیه السلام است که اول و آغاز این ماه ولادت خواهر گرامی امام، حضرت معصومه سلام الله علی‌ها است، یازدهم این ماه نیز ولادت امام رضا علیه السلام، بیست و سوم این ماه روز زیارتی مخصوص حضرت و به قولی روز شهادت حضرت است و روز بیست و پنجم این ماه نیز روز دحوالارض است که افضل اعمال این روز زیارت آقا علی بن موسی الرضا علیه السلام است.

وی افزود: به این دلیل از زیارت حضرت در ایام ذی القعده الاحرام از راه دور و نزدیک غافل نشوید چون زیارت حضرت در ماه ذی القعده یک آثار خاصی دارد که حتما از دور و نزدیک حضرت را در این ماه زیارت کنید. اصلا یکی از وظایف مهم شیعیان به خصوص ایرانیان که در محضر آقا و مولایمان علی بن موسی الرضا علیه السلام مفتخر به سکونت هستند، زیارت آقا امام رضا (ع) چه از دور و چه از نزدیک است، اما آنچه که بیشتر سفارش شده است آن‌هایی که میتوانند و فرصت و امکانات لازم را هم دارند از نزدیک حضرت را زیارت کنند که زیارت از نزدیک فواید و آثار آن خیلی بیشتر و عمیق‌تر است.

*اگر توفیق حضور را ندارید از راه دور حضرت را زیارت کنید

این استاد حوزه علمیه تهران در پاسخ به اینکه کسانی که امکان تشرف حضوری به مشهد مقدس را ندارند به چه صورت حضرت را زیارت کنند، گفت: زیارت حضرت از دور هم ممکن است و کسانی که از نزدیک نمی‌توانند و از زیارت نزدیک محروم هستند و امکان تشرف حضوری ندارند از دور حضرت را زیارت کنند و از زیارت از راه دور غافل نشوند! چرا که حضرت صدای آن‌ها را هم میشنود و هیچ فرقی ندارد و عنایت و لطف حضرت شامل حال همه زوارشان از راه دور و نزدیک می‌شود.

وی تأکید کرد: چه بسا آن‌هایی که دور هستند و در زیارت از راه دور اخلاص آن‌ها از کسانی که در نزدیک و حتی کنار ضریح هم هستند بیشتر است و از مقام و مراتب ایمان قوی‌تری هم نسبت به زوار از راه نزدیک برخوردار هستند اینها حتی جواب حضرت را از کسانی که نزدیک هستند بهتر می‌شنوند.

*مهمترین وظیفه زائرین حرم رضوی

آیت الله مجد در پاسخ به اینکه مهمترین وظیفه زائر در زیارت رضوی چیست، گفت: زیارت یک امر ظاهری است اما رابطه با حضرت یک امر باطنی است که ان شاءالله خداوند به همه شیعیان در این ماه توفیق زیارت حضرت همراه با توفیق برقراری رابطه با حضرت را عنایت کند که در درجه اول حضرات معصومین (ع) این رابطه باطنی را از ما می‌خواهند و شیعیان باید در درجه اول این ارتباط باطنی با حضرات معصومین (ع) خصوصا در این ایام ارتباط باطنی با امام رضا علیه السلام را مد نظر داشته باشند.

وی ادامه داد: نکته مهم در زیارت رضوی چه از نزدیک و چه از راه دور برقراری این رابطه باطنی با حضرت است، رابطه با حضرت داشتن نزدیکی و دوری ندارد اما زیارت می‌تواند از راه نزدیک یا دور باشد ولی ارتباط باطنی هیچ فرقی در نزدیک بودن و دوری ندارد اما چیزی که مهم است این است که شیعه با حضرت رابطه و سنخیت داشته باشد، یعنی اعمال و رفتار و افکار و سبک زندگی او حداقل شباهت با حضرات معصومین (ع) داشته باشد که در روایات هم آمده شما مثل ما نمی‌توانید بشوید اما حداقل شبیه ما بشوید! پس ما باید حداقل در اعمال و رفتار و کردار شبیه اهل بیت (ع) بشویم و تردیدی هم نیست که لطف و عنایات حضرات معصومین (ع) هم شامل حال ما خواهد شد.

*چگونه به امام رضا (ع) متوسل شویم که مورد عنایت حضرت قرار بگیریم

آیت الله مجدهاشمی در پاسخ به اینکه توسلات و ارتباط ما با امام رضا (ع) به چه کیفتی باشد که مورد عنایت حضرت قرار بگیریم، گفت: در توسلات به امام رضا علیه السلام آن که مهم است و حتی در همه اعمال هم مهم است این است که در توسل به ذوات مقدس حضرات معصومین (ع) منجمله مولایمان امام رضا (ع) باید رعایت کرد و داشت، اخلاص است. حضرات معصومین خودشان خالص هستند و خالص را میپذیرند که هر چه مراتب اخلاص زائر بیشتر باشد بیشتر مورد عنایت حضرت قرار می‌گیرد و این اخلاص خیلی مهم است.

وی ادامه داد: از این جهت عمده اساس عنایت حضرت به ما داشتن خلوص است که اگر خلوص باشد پشت آن عمل هم می‌آید، چون علاوه بر ایمان و باور از هر چیز مهمتر از ما عمل می‌خواهند؛ عمل به دین و احکام و دستورات الهی و عمل به انجام اوامر و ترک نواهی است که اصل و اساس و کلیتی است که اهل بیت (ع) و امام رضا (ع) از ما می‌خواهند و این عمل هم مستلزم اخلاص است و کسی که اخلاص داشته باشد یعنی معرفت او به این حد برسد که حضرات معصومین (ع) را در حد اعلایی که می‌توان شناخت، بشناسد نه در حدی که هستند که ما نمی‌توانیم بشناسیم اما در این حد می‌توان آن‌ها را شناخت.

وی افزود: آقا امیرالمؤمنین (ع) در حدیث معرفت بالنّورانیّه فرمودند: «معرفت حضرات معصومین معرفت خدا است و معرفت خدا معرفت حضرات معصومین است» قهرا همانطور که خدا را به ذات نمی‌توانیم بشناسیم حضرات معصومین را هم نمی‌توانیم بشناسیم اما در حدی که ممکن است باید برویم و بشناسیم و وقتی رفتیم و آن‌ها را در آن جایگاه شناختیم و درک کردیم قطعا تابع آن‌ها خواهیم شد که پشت سرش اطاعت و عمل صالح هم می‌آید و قهرا تقرب الی الله هم ایجاد می‌شود که نهایت توسل و ارتباط با حضرات معصومین این است که از طریق این بزرگواران به خدا راه پیدا کنیم و آن‌ها هم برای خودشان ما را نمی‌خواهند و برای خدا می‌خواهند که ما بتوانیم به خدا نزدیک شویم و آن‌ها نیز به همین دلیل آمده‌اند که دست ما را بگیرند و در دست خدا بگذارند و عمده نقش حضرات معصومین همین است و برای همین آفریده شده‌اند که واسطه بین ما و خدا هستند و هر کس این واسطه‌گری را بیشتر قبول کند و بیشتر عمل کند و با اخلاص باشد چنین کسی در نزد حضرات معصومین نزدیک‌تر و مقرب‌تر است.

*چگونه دعا کنیم تا دعایمان مستجاب شود؟

این استاد حوزوی در پاسخ به چگونگی استجابت دعا در حرم رضوی بیان کرد: استجابت دعا به دست امام زمان (عج) است که باید با حضرت انس و ارتباط داشته باشید تا مورد عنایت حضرت قرار بگیرید و این ارتباط با امام زمان (عج) را بوسیله هر امام دیگری می‌توانید برقرار کنید اما نکته مهم این است که در خانه هر امامی بروید و بخواهید دعایتان مستجاب شود همه به امام زمان (عج) اشاره می‌کنند چون اجابت به دست ایشان باید انجام می‌شود!

وی ادامه داد: حتی اگر به مدینه هم بروید و به آقا رسول الله (ص) متوسل شوید باز حضرت استجابت را به فرزندشان امام زمان (عج) حواله می‌دهند الان حضرت در درگاه خدا عملا و حقیقتا در مجرا و در مسیر و حرکت برآورده شدن حاجات است لذا هر جا رفتید در خانه هر امامی هم بروید آخر کار آن را به حضرت مهدی (عج) حواله می‌دهند! چون همه کاره این عالم در این مقطع زمانی بعد از خدا به اذان خدا، حضرت مهدی (عج) است، پس مهمترین چیز در زمان غیبت کبری ارتباط داشتن با امام زمان (عج) است هر چند ارتباط داشتن با همه ۱۴ معصوم به خصوص امام زمان (عج) لازم است اما چون امروز روز مهدویت و روز امام زمان (عج) است باید این را توجه کرد که هر جا دعا می‌کنید اول دعا تعجیل فرج باشد و بدانید که شرط استجابت دعای شما ارتباط به امام زمان (عج) است و به دست حضرتش دعا مستجاب می‌شود و او باید دعاها را عملا و واقعا مستجاب کند و در خانه هر کس هم بروید ما را به در خانه امام زمان (عج) حواله می‌دهند.

*مهمترین دعا و حاجت ما در حرم رضوی و چگونگی مستجاب شدن دعا

آیت الله مجدهاشمی در پاسخ به اینکه در تشرف به حرم رضوی مهمترین دعا و خواسته ما از حضرت چه باشد، گفت: ما اکنون در دوران غیبت کبری به سر می‌بریم و شیعه در زمان غیبت مهمترین دعا و حاجتش در همه جا خصوصا در این اماکن زیارتی الاخص در زیارت رضوی دعا برای سلامتی و تعجیل در ظهور و فرج امام زمان (عج) است.

وی ادامه داد: در این مقطع زمانی مهدویت اصل و اساس است که پیامبر (ص) نیز در روایتی فرمودند: «أفضَلُ أعمالِ اُمَّتی إنتظارُ الفَرَجِ؛ برترین اعمال امّت من انتظار فرج است» بنابراین فرج و ظهور حضرت را در مقام دعا باید بیشتر توجه داشته باشید که باید اکثر دعاهای ما فرج باشد که در روایات هم توصیه شده برای فرج زیاد دعا کنید که باعث فرج و گشایش امورات شخصی خودتان هم می‌شود. بنابراین اولین و بالاترین و پر اهمیت‌ترین خواسته و دعای ما باید دعا برای سلامتی و فرج مولا باشد که این دعا در اعلی درجه رسالت و وظیفه ما است.

وی افزود: در این اماکن شریف از خداوند بخواهید که به ما این توفیق را بدهد که واقعا مهدوی باشیم و از خداوند بخواهیم که ظهور فرج را نزدیک کند که درمان همه دردها ظهور حضرت است و تا جامعه مهدوی نشود حضرت تشریف نمی‌آورند و جامعه هم همینطور خود به خود مهدوی نمی‌شود و باید جامعه را مهدوی کرد که لازمه آن این است که تا ما مهدوی نشویم جامعه مهدوی نمی‌شود و تا جامعه مهدوی نشود امام نمی‌آیند و این یک واقعیت است.

آیت‌الله مجدهاشمی در پایان گفت: باید زمینه را برای ظهور حضرت آماده کنید و بهترین زمینه برای ظهور حضرت این است که ما آنطوری که حضرت می‌پسندد باشیم یعنی سرباز آن حضرت باشیم، حضرت سرباز می‌خواهند و منتظر مهدوی یک سرباز مطیع حضرت است که اگر سرباز تکمیل شود در ظهور شکی نیست و فقط ما منظر ظهور حضرت نیستیم خود حضرت هم منتظر ظهور هستند و ما هم باید برای آن حضرت آماده شویم.

وی افزود: مهمترین کاری که یک انسان کامل در کل عالم هستی انجام می‌دهد را آن حضرت با ظهورش انجام خواهد داد که حتی از کار پیامبر (ص) هم مهمتر است چون به نتیجه رساندن همه ادیان و رسالت پیامبر (ص) هم ظهور حضرت است که حتی در خطبه غدیر نیز پیامبر (ص) به این موضوع اشاره نمودند که به نتیجه رساندن رسالت همه انبیا به دست امام زمان (عج) و ظهور حضرت انجام می‌شود بنابراین این مهم به دست ما است و ما باید کار کنیم و تا زمینه فراهم نشود آن حضرت تشریف نمی‌آورند و تا ظهور محقق نشود هیچ کاری انجام نمی‌شود.

به کوشش: سلطان احمدی

*اختصاصی عترتنا