عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه معنویت در معارف اسلامی به معنای فراروی از عالم ظاهر به عالم طبیعت است، گفت: برای رسیدن به معنویت راهی به جز عبور از خودمان و عالم طبیعت نداریم.

آیت‌الله رمضانی درباره سیره عرفای متاخر گفت: سیره و سفارش آیت‌الله حسن‌زاده آملی در سیر و سلوک عرفانی، حشر و نشر با قرآن کریم بود

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: راه عرفان چون از فطرت انسان برخاسته است به روی همگان باز است و در آیه ۳۳ سوره روم به آن اشاره شده؛ همچنین راه عرفان به معنای خاص هم به روی همه مسلمانان و مؤمنان باز است که در آیه ۱۰۵ مائده به آن اشاره شده است.

آیت‌الله کمیلی خراسانی با بیان اینکه مسئله تزکیه نفس و تهذیب اخلاق یک مسئله بسیار مهم در سیر و سلوک الی الله است، گفت: انسان با جهاد نفس به درون خودش می‌رود و تزکیه و تهذیب نموده و مراتبی از نفس را پشت سر گذارده و در نهایت به وادی معرفت وارد می‌شود.

عضو هیئت علمی گروه عرفان و معنویت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درباره آثار مکتوب آیت‌الله کمیلی گفت: آثار عرفانی آیت‌الله کمیلی برگرفته از منابع وحیانی و اهل‌بیتی است و در آثارشان به عرفان عملی ورود کردند.

حجت الاسلام دکتر «محمدجواد رودگر» عضو هیأت علمی گروه عرفان و معنویت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نوشتاری به موضوع عرفان اجتماعی پرداخت که متن آن در ادامه می‌آید.

آیت الله کمیلی خراسانی گفت: اگر انسان به این معرفت برسد که از خاک و گِل آفریده شده است و توجه به همین معنا در هنگام گذاشتن پیشانی بر روی خاک باعث تحصیل سجود عرفانی و خشوعی می‌شود.

عضو هیئت‌ علمی گروه عرفان مؤسسه امام خمینی(ره) گفت: در اصطلاح عرفانی، تعریف حالت توجه بر اساس اندیشه علامه حسن‌زاده آملی، مراقبه تام با هیئتی خاص به منظور مکاشفات و ادراکات فوق عقلی است و هر قدر این مراقبه بیشتر باشد مکاشفات هم صاف‌تر خواهد بود.

آیت الله کمیلی خراسانی در چهل و نهمین جلسه درس اخلاق خود به تببین آداب و اسرار عرفانی سجده پرداخت و در پایان نحوه تحصیل سجده عرفانی را بیان کرد.

آیت الله کمیلی خراسانی گفت: اخلاق را می‌توان از عرفان جدا نمود ولی بحث در رابطه با استاد اخلاق عمومی و استاد اخلاق معراج السعادت است نه اخلاق عرفانی که مقصود نظر عرفاست که البته بحث‌هایی به آن وارد است.