زمان مطالعه: ۶ دقیقه

به گزارش خبرنگار عترتنا؛ آیت‌الله «کاظم صدیقی» تولیت حوزه علمیه امام خمینی(ره) ازگل تهران، روز گذشته شنبه ۱۱ آذرماه در جلسه هفتگی درس اخلاق خود که در مسجد امام رضا(ع) این حوزه برگزار شد، با توصیه به اهمیت مراقبه و پرهیز از مراء گفت: مراقبه خیلی مهم است، خصوصاً اگر کسی عمق وجود و گوهر ذاتش دغدغه تحصیل رضایت خدا را داشته باشد و از طرفی نگران باشد که نکند مولا امری متوجه من فرموده باشد و من ضایع کرده باشم، یا اینکه واجب الهی را ترک و امر منع شده را انجام داده‌ایم، اینجاست که فرد خودش دنبال مراقبه می‌رود و به‌دلیل این مهم اهل مراقبه می‌شود، چون دغدغه‌اش تحصیل رضای خداست.

اهمیت مراقبه و پرهیز از مراء و تفاخر

این استاد اخلاق اظهار کرد: مراقبه به نحوی گریز از غفلت است و کسی که مراقبه دائم دارد از غفلت گریزان است و این حضور و مواظبت اخلاقی و صیانت ذات دو خاصیت مهم و دو میوه شیرین دارد که اهل مراقبه را از دو منطقه خطر و سقوط نجات می‌دهد که یکی از این مناطق خطر، منطقه خطرخیز مراء و دومی تفاخر است.

تولیت حوزه علمیه امام خمینی(ره) ازگل با توصیه به گرفتن چله ترک مراء اظهار کرد: یکی از رذایل اخلاقی این است که فرد سخن حق می‌گوید، اما قصدش حق نیست و دنبال برتری‌جویی است؛ حتی شاید سخنش حق باشد، اما دنبال برتری‌جویی خودش است.

وی ادامه داد: سعی کنید این جلسات را برای تصمیم و اراده درست و عزم راسخ شرکت کنید. از امروز تصمیم بگیرید در جهت اجرای نسخه‌های دینی و رهنمودهای سفرای الهی و اطبای روحی و اخلاقی یک چله را به‌عنوان چله ترک مراء قرار دهید، به‌نحوی‌ که حتی در مسائلی که حق می‌دانید، ولی طرف نمی‌خواهد حق را بپذیرد، کوتاه بیایید. در مباحثات، در گفت‌وگوها، در نظرها وقتی دیدید طرف خودش را حق می‌داند و نمی‌خواهد حق را از شما بپذیرد شما کوتاه بیایید و مراء نداشته باشید و بگوومگو نکنید.

ناتوانی انسان در مقابل طوفان‌های نفس

آیت‌الله صدیقی با هشدار نسبت به وجود طوفان‌های نفسانی در سنین بالا و ضعیف‌ بودن انسان در این سنین گفت: کسی که سن او به ۴۰ سال رسید نیاز به تکیه‌گاه دارد؛ چون قوا تحلیل می‌رود و هر چه سن بالاتر برود علاقه او به دنیا شدیدتر می‌شود، به همین دلیل در روایات هم آمده است: «مَن بَلَغَ أَرْبَعِینَ و لَمْ یَأْخُذِ العَصا فَقَد عَصَی»، انسان در دوران جوانی دنبال هوس‌بازی‌ است، اما زمانی که سن بالا می‌رود خودنمایی، شهرت‌طلبی، ریاست‌طلبی، استاد و نماینده و رئیس شدن در سنین بالا سراغ انسان می‌آید.

وی تصریح کرد: از طرفی در این سنین انسان در برابر طوفان‌های نفس ضعیف است و بشر کلاً در مقابل طوفان‌های نفس بسیار ناتوان است؛ لذا انسان در سنین بالا باید عصای احتیاط را به دست گیرد و همیشه به لطف خدا تکیه کند و به خدا پناهنده شود و همچنین به امام‌ زمان(عج) متوسل شود که توجه امام‌ زمان(عج) به‌عنوان کسی که از پدر به ما نزدیک‌تر و مهربان‌تر است به او کمک می‌کند تا حضرت دست او را بگیرد و او نیز باید ناتوانی خود را به حضرت عرضه کند تا امواج سهمگین هوا و امیال به سمتش نیاید و صادقانه به حضرت بگوید عاجز هستم، کم آوردم و نیاز به کمک شما دارم که اگر حضرت از شما صداقت را ببیند قطعاً دستتان را خواهد گرفت.

پرهیز از بحث و جدال

امام‌ جمعه موقت تهران با توصیه به پرهیز از بحث و جدال اظهار کرد: برخی اهل جدال هستند به‌خصوص خدایی نخواسته این جدال و مراء را در شبکه‌های اجتماعی می‌برند و مسائل خصوصی و فردی را به آنجا می‌کشانند و اذهان عمومی را خراب کرده و اعتماد را کم یا سلب می‌کنند که اینها از گناهان نابخشودنی است.

وی ادامه داد: مرحوم آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی فرموده بودند که اگر من ببینم دولت و مسئولان در فضای نظام کاری خلاف‌ شرع انجام دادند و یقین هم داشته باشم؛ ولی اگر بگویم اعتماد مردم سلب و نظام تضعیف می‌شود، من گناه تضعیف نظام را از گناه فلان مسئول بیشتر می‌دانم، چون این یک گناه شخصی و اداری و وزارتی است، اما تضعیف مجموعه، تضعیف کل نظام است.

غافل نبودن میرزای شیرازی از خودسازی نفس در اوج شهرت

آیت‌الله صدیقی با بیان اینکه میرزای شیرازی در اوج شهرت از نفس خود غافل نبود، گفت: مرحوم میرزای شیرازی هم در علمیت در قله بود و هم در تشخص خیلی شخصیت نافذی بود که هیبت و جلالی در وجودش بود که همه از او حریم می‌گرفتند و هم از نظر خودسازی در اوج زعامت تامه جهان شیعه بود که روزهای چهارشنبه را در اختیار ملافتحعلی سلطان‌آبادی بود، ملا فتحعلی هم یکی از اوتاد و اولیا بود، اما میرزا با اینکه یک مرجع جهانی و بی‌مثال در زمان خودش بود در مقابل ملافتحعلی خودش را پایین می‌آورد و یک روزش را کامل در محضر ملافتحعلی مشغول بازیابی عیوب و بازسازی خودش و تکمیل نواقص و تسریع در سیر الهی بود و لحظه‌ای از خودش در اوج شهرت غافل نبود.

وی به نحوه برخورد میرزا با یک خواننده اشاره و افزود: نقل است که میرزا به مجلس فاتحه‌ای می‌رود و خواننده‌ای آنجا می‌خوانده که سبک او غنا بوده است، ولی میرزا هیچ نمی‌گوید، وقتی از مجلس خارج می‌شوند از میرزا می‌پرسند شما این صدا را بی‌اشکال دانستید؟ فرمودند: نه؛ می‌گویند پس چرا تذکر ندادید؟ ایشان می‌فرمایند: چون اگر آنجا می‌گفتم شخصیت او را از بین می‌بردم.

امام جمعه موقت تهران تأکید کرد: اینها ظرایف دین‌داری و به عبارت دیگر بصیرت است؛ اما امروزه خیلی‌ها راحت با یکدیگر بحث و جدال می‌کنند و حتی این بحث‌ها را به فضای مجازی می‌برند و افراد را تخریب می‌کنند، و در نقطه مقابل اگر برخی قصد خیر هم از این کار دارند این کارشان شبیه خوارج است، باید خودتان را مواظبت کنید و این چیزها خیلی مهم است و از مراء شروع می‌شود که انسان خود را حق می‌دانند؛ اما طرف زیر بار حق نمی‌رود که باید خیلی مواظب بود و دقت کرد که از راهش وارد شد.

برخی از مراء‌ها به‌خاطر غالب کردن حق نیست

آیت‌الله صدیقی در ادامه با هشدار به اینکه برخی از مراء‌ها به‌خاطر غالب کردن حق نیست، گفت: بیشتر مواقع این بحث‌ها به‌خاطر خوراندن حق نیست؛ بلکه چون نفس غیرمستقیم خیلی پیچیده است و طرف می‌خواهد خودش مغلوب نشود نه اینکه حق غالب شود اینجاست که می‌خواهد خودش را به‌جای دین و حق بگذارد و دفاع از خودش را دفاع از اسلام می‌داند یا اهانت به خودش را اهانت به دین می‌داند که باید مراقب بود.

وی افزود: اگر این مباحث خصوصاً مراء رعایت شد، دیگر محیط اجتماعی دچار تشتت نمی‌شود و صفا و اخوت از بین نمی‌رود و عداوت پیش نمی‌آید. اصلاً نسخه درمان کینه و دشمنی و عداوت ترک مراء است؛ اگر به‌خاطر خدا عمل شد آن وقت خدا به وعده‌هایش عمل می‌کند؛ بنابراین یکی از مسیرهای مصونیت از سقوط، مواظبت بر ترک مراء است. در هیچ زمینه‌ای مراء نکنید و حرف حق را بزنید. اگر طرف مقابل قبول نکرد، او را وادار نکنید که یقهٔ شما را بگیرد؛ بگومگو را به‌هیچ‌وجه در شأن خودتان نبینید. در خانواده و دوستان هم به همین صورت است. در کل مراء خطرناک است و منطقهٔ مین است.

با زیارت جامعه انس داشته باشید

این استاد حوزوی با توصیه به انس با زیارت جامعه کبیره گفت: زیارت جامعه را جدی بگیرید که خیلی خاص است و برای خواص است و حتی برای تشرف نیز جز نسخه‌هایی است که مرحوم علامه طباطبایی به بعضی از خواص چله زیارت جامعه را می‌گفتند؛ در زیارت جامعه می‌خوانیم: «کَلَامُکُمْ نُورٌ وَ أَمْرُکُمْ رُشْدٌ وَ وَصِیَّتُکُمُ التَّقْوَی وَ فِعلِکَم الخَیر». این فرصت‌های عمر عزیزتان را که اینجا در این مجالس می‌گذرانید برای شما ذخیره می‌شود و هزینه نیست، پس این جلسات را جدی بگیرید.

گرفتار تفاخر نشوید و خودتان را خوب نشان ندهید

آیت‌الله صدیقی در پایان با تأکید بر اینکه مواظب باشید گرفتار تفاخر نشوید، گفت: در ترک مباهات هم مواظب باشید که گرفتار تفاخر نشوید که تفاخر از جلوه‌های مشخص دنیا است. خداوند در آیه ۲۰ سوره حدید می‌فرماید: «اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیَاهُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِینَهٌ وَتَفَاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَتَکَاثُرٌ فِی الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ ۖ بدانید که زندگانی دنیا به حقیقت بازیچه‌ای است طفلانه و لهو و عیّاشی و زیب و آرایش و تفاخر و خودستایی با یکدیگر و حرص افزودن مال و فرزندان»

وی ادامه داد: هرگز در مقام خوب نشان‌دادن خود نباشید؛ مثلاً برخی خواب‌هایی از خود نقل می‌کند و مکاشفاتی درست می‌کنند و فکر می‌کنند کار خیر و خوبی انجام می‌دهند درصورتی‌که غیرمستقیم دارند خودشان را بزرگ می‌کنند و مرید درست می‌کنند! هرگز در این مقام نباشید که دور خود را شلوغ کنید و خود را پاک نشان دهید، اینها از مظاهر شیطنت نفس است و انسان را گرفتار می‌کند.

وی افزود: همین که خدا نیت خیر شما را می‌داند کافی است، مگر شما برای‌خدا حساب باز نکردید اصلاً هر کس اهل تقوا و مراقبه است همین‌قدر که خدا می‌داند برای او کافی است، حتی در مصیبت‌ها هم چیزی که انسان را تسکین می‌دهد همین علم دانستن خدا است که خدا می‌داند و می‌بیند، پس امتیازاتتان را خودتان رقم نزنید و به خدا واگذار کنید و اصلاً خودنمایی نکنید و ایثارها و احسان‌ها و خوبی‌های خود را به رخ مردم نکشید.

وی در پایان گفت: خداوند نیز در آیه ۴۹ سوره نساء می‌فرماید: «أَلَمْ تَرَ إِلَی الَّذِینَ یُزَکُّونَ أَنْفُسَهُمْ ۚ بَلِ اللَّهُ یُزَکِّی مَنْ یَشَاءُ وَلَا یُظْلَمُونَ فَتِیلًا؛ آیا به کسانی که خویشتن را پاک می‌شمارند ننگریسته‌ای؟ [چنین نیست،] بلکه خداست که هر که را بخواهد پاک می‌گرداند، و به‌قدر نخ روی هسته خرمایی ستم نمی‌بینند.» و همچنین در آیه ۳۲ سوره نجم خداوند می‌فرماید: «…فَلَا تُزَکُّوا أَنْفُسَکُمْ ۖ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَیٰ؛ پس خودستایی نکنید، او پرهیزگاران را بهتر می‌شناسد!»

*اختصاصی عترتنا

پایان پیام/.

شبکه های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام  / کانال ایتا  / کانال سروش  / پیچ اینستاگرام / آپارات