زمان مطالعه: ۳ دقیقه

استاد «محمدتقی فیاض بخش» در یکی از سخنرانی‌های خود به مناسبت عید مبعث توصیه‌هایی برای استفاده معنوی از این روز و شب بیان کرد که در ادامه می‌خوانید و می‌بینید.

شب مبعث از لیالی قدر

نکته بسیار جالب و عجیب درباره شب و روز مبعث حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله)، آنست که این شب و روز تعلق ویژه به امیرالمومنین علی (علیه السلام) دارد.

عجیب‌تر آنکه اهل معنا مانند مرحوم میرزا جوادآقا ملکی تبریزی در المراقبات و جناب سید در اقبال الاعمال و شیخ عباس در مفاتیح می‌فرمایند که توصیه شده در این شب به حرم حضرت امیر (علیه السلام) مشرف شوید و شفای بیماران خود را از مولا بگیرید.

شب مبعث؛ شب تجلی اعظم!

با تأمل در ادعیه وارده در شب مبعث، میتوان به گوشه‌ای از عظمت این شب پی برد.

جناب شیخ عباس قمی (رحمه الله) در مفاتیح ذیل اعمال این شب این دعا را آورده که: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِالتَّجَلِّی الْأَعْظَمِ فِی هَذِهِ اللَّیْلَهِ مِنَ الشَّهْرِ الْمُعَظَّمِ وَ الْمُرْسَلِ الْمُکَرَّمِ…»

ملاحظه میکنید که صحبت از «تجلی اعظم» است؛ که خدایا من تو را به تجلی اعظم این شب قسم می‌دهم. اما این معنا صرفا اشاره‌وار و در هاله‌ای از ابهام در دعا ذکر شده.
برای فهم معنای تجلی اعظم به فراز دیگری از دعا مراجعه میکنیم که میفرماید: «اللَّهُمَّ وَ هَذَا رَجَبٌ الْمُکَرَّمُ الَّذِی أَکْرَمْتَنَا بِهِ أَوَّلُ أَشْهُرِ الْحُرُمِ أَکْرَمْتَنَا بِهِ مِنْ بَیْنِ الْأُمَمِ فَلَکَ الْحَمْدُ یَا ذَا الْجُودِ وَ الْکَرَمِ فَأَسْأَلُکَ بِهِ وَ بِاسْمِکَ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَجَلِّ الْأَکْرَمِ…»

گفتیم که رجب ماه حضرت امیر (علیه السلام) از یک سو و ماه خداوند از سوی دیگر است. هم در براهین عقلی اثبات شده و هم در روایات اهل بیت (علیهم السلام) آمده که جلوه انسیِ حقیقت توحید، کلمه ولایت است و کسی که میخواهد به توحید وارد شود، باید مراتب ولایت را طی کند.

به تعبیر مرحوم استاد سعادت‌پرور (رحمه الله)، اینکه لفظ «اعظم» در دعا سه بار تکرار شده، تبیین معنای تجلی اعظم است و این شب، عرصه تجلی تام و تما پروردگار است.

آن تجلی که باید در شب قدر برای ما اتفاق بیفتد، در این شب برای رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) و ائمه هدی (علیهم السلام) و اولیای الهی اتفاق افتاد که همانا ظهور اسم اعظم است.

کسی جز صاحب ولایت، لیاقت درک آن اسم را به طور تام ندارد؛ چرا که در فراز بعد میفرماید: «الَّذِی خَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فِی ظِلِّکَ فَلا یَخْرُجُ مِنْکَ إِلَی غَیْرِکَ…» یعنی جایگاه اسم اعظم در ظل عرش است و مراتب مادون تحمل پذیرش آن را ندارد.

اگر ما تحمل و ظرفیت درک این اسم اعظم را نداریم، بیایید لااقل به گونه‌ای عمل کنیم که همچون آن پیرزن خود را در صف خریداران یوسف (علیه السلام) جا بزنیم…

توصیه‌های عملی برای شب و روز مبعث

۱٫ اگر می‌توانید روز مبعث را روزه بگیرید. در روایات است که روزه آن معادل هفتاد سال است و مبعث یکی از ۴ روز ممتاز سال برای روزه است.

۲٫ شب مبعث را بسیار غنیمت بشمارید که این شب، مقدمه شب قدر بعدی یعنی شب نیمه شعبان است. برای درک آن شب، باید از شب مبعث شروع کرد.

۳٫ این شب، هنگام تضرع به درگاه اهل بیت (علیهم السلام) است و چه بهتر که با تحفه‌ای به پیشگاه ائمه (علیهم السلام) برسیم. لذا بنده توصیه میکنم که با هدیه‌ای از جانب حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) به محضر حضرت امیرالمومنین (علیه السلام) توسل کنیم:
به این صورت که ۴ رکعت نماز حضرت امیرالمومنین (علیه السلام) را که ایشان علاقه خاصی به این نماز دارند به نیابت از حضرت صدیقه طاهره بخوانیم و به جناب حضرت امیر (علیه السلام) و یا حضرت رسول (صلی الله علیه وآله) و یا هر دوی این بزرگواران هدیه کنیم و عرضه بداریم که اگر من قابلیت و ظرفیت این هدیه را دارم، شما به بنده عنایتی بفرمایید.
این نماز چهار رکعت است: در هر رکعت یک بار سوره «حمد» و پنجاه بار «قل هو اللّه احد» و بعد از نماز تسبیحات خاص ایشان را که در مفاتیح است ذکر کنید.

۴٫ این شب، شب شفای از بیماری هاست و مرحوم شیخ عباس در مفاتیج روایات عجیبی از عنایات امیرالمؤمنین (علیه السلام) ذکر نموده. لذا تعجب نکنید اگر حضرت در این شب عنایت ویژه‌ای نیز بر ما بکنند.
بیایید ما هم به سنت حضرات ائمه (علیهم السلام) گله عاشقانه به درگاه حضرت امیر (علیه السلام) داشته باشیم که شما در این شب، بیماران بسیاری را شفا میدهید، پس عنایت بفرمایید و قلب بیمار ما را نیز شفا دهید.

۵٫ در این شب‌ها دعا برای یکدیگر را فراموش نکنید که دعا در حق دیگران، ابتدائاً در حق خود داعی اجابت می‌گردد و در سیره حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) است که از شب تا صبح فقط برای دیگران دعا می‌فرمودند.